Tìm hiểu về túi mật và sỏi túi mật? Nguyên nhân hình thành sỏi túi mật và cách điều trị

Tìm hiểu về túi mật và sỏi túi mật

Túi mật là một cơ quan quan trọng trong cơ thể, nằm ở phía bên phải của bụng, có hình dạng giống như quả lê nhỏ và thường đặt dưới gan. Chức năng chính của túi mật là lưu trữ và tiết ra mật, một loại chất lỏng do gan sản xuất, giúp tiêu hóa chất béo trong thực phẩm mà chúng ta ăn hàng ngày. Mật được hình thành từ nhiều thành phần, bao gồm bilirubin và cholesterol.

Túi mật được kết nối với gan và ruột thông qua các ống dẫn như ống gan, ống túi mật và ống mật chủ. Khi ăn, túi mật co bóp và đẩy mật qua ống mật chủ vào ruột, hỗ trợ quá trình tiêu hóa thức ăn, đặc biệt là các chất béo.

Thực tế, sỏi túi mật không phải là viên đá mà là một thể rắn hình thành trong túi mật do sự quá bão hòa của một trong ba thành phần của mật, bao gồm cholesterol, sắc túi mật và muối canxi. Đôi khi, chúng ta không nhận ra mình bị sỏi túi mật cho đến khi sỏi nghẹt ở các ống trong túi mật, gây ra đau và cần được điều trị ngay lập tức.

Các triệu chứng phổ biến của sỏi túi mật

Trong một số trường hợp, những người có sỏi túi mật nhưng không có triệu chứng gì thường được gọi là “sỏi im lặng”. Nguy cơ xuất hiện triệu chứng sẽ tăng khoảng 1-2% mỗi năm.

Thông thường, triệu chứng chính của sỏi túi mật là đau và tình trạng này thường kéo dài từ vài phút đến vài giờ. Đau có thể xuất hiện khi sỏi di chuyển từ túi mật vào các ống dẫn (ống túi mật, ống gan và ống mật chủ).

Những cơn đau thường tập trung ở phần trên của bụng (thượng vị hoặc dưới sườn phải) và sau đó lan ra sau lưng, vùng giữa xương bả vai hoặc dưới vai phải. Bên cạnh đó, người bị sỏi túi mật cũng có thể bị đau vùng thượng vị sau khi ăn no hoặc ăn béo, đôi khi bị chẩn đoán nhầm là viêm dạ dày. Một số triệu chứng khác đi kèm có thể bao gồm đổ mồ hôi, nôn, sốt, và da bị vàng.

Sỏi mật hình thành như thế nào?

Tình trạng sỏi túi mật thường xảy ra trong một số trường hợp sau:

• Mật có chứa quá nhiều cholesterol: Thường thì mật có đủ chất để hòa tan cholesterol được bài tiết bởi gan. Tuy nhiên, nếu gan sản xuất cholesterol nhiều hơn mật có thể hòa tan, các cholesterol dư thừa có thể hình thành tinh thể và trở thành sỏi.
• Mật có chứa quá nhiều Bilirubin: Đây là một chất được sản xuất khi hồng cầu trong cơ thể bị phá vỡ. Nếu gan tạo ra quá nhiều bilirubin do xơ gan, nhiễm trùng đường mật hoặc một số bệnh lý về máu, lượng bilirubin dư thừa có thể góp phần hình thành sỏi mật.

Ngoài ra, nếu chức năng tống xuất mật của túi mật bị bất thường và không thể tống xuất hoàn toàn hoặc thường xuyên được, mật có thể bị cô đặc lại. Điều này đóng góp vào việc hình thành sỏi túi mật, đặc biệt khi có các tình huống như nhịn đói hoặc dùng nuôi dưỡng qua đường tĩnh mạch kéo dài.

Cách điều trị sỏi mật

Hầu hết các trường hợp bị sỏi túi mật không có triệu chứng và có thể không cần điều trị. Tuy nhiên, nếu xuất hiện triệu chứng như đau dai dẳng, bạn có thể cần phải điều trị. Phương pháp phổ biến nhất được sử dụng trong điều trị đó là phẫu thuật nội soi. Đến 90% các trường hợp được thực hiện phẫu thuật bằng nội soi.

Trong trường hợp bệnh nhân có các biến chứng liên quan đến sỏi mật như viêm, nhiễm trùng, sẹo lớn từ các ca phẫu thuật trước đó, rối loạn chảy máu hoặc tình trạng gây khó khăn khi thực hiện phẫu thuật nội soi, các bác sĩ thường thực hiện cắt túi mật bằng phương pháp mổ mở. Sau tiến trình phẫu thuật này, bệnh nhân thường phải nằm viện khoảng 3 – 5 ngày để hồi phục sức khỏe.

Nếu có sỏi đường mật kết hợp, việc lấy sỏi đi là cần thiết ngay cả khi bạn không có bất kỳ triệu chứng nào. Phương pháp phổ biến nhất để thực hiện việc này vẫn là phẫu thuật nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP) hoặc thực hiện lấy sỏi đường mật kết hợp cùng lúc với cắt túi mật bằng phẫu thuật nội soi.

Làm thế nào để ngăn ngừa sỏi mật?

Để phòng ngừa và giảm nguy cơ sỏi mật, bạn cần chú ý các vấn đề sau:

• Tránh bỏ bữa và nhịn đói: Bỏ qua bữa ăn hoặc nhịn đói có thể tăng nguy cơ bị sỏi mật.
• Giảm cân chậm rãi: Nếu bạn đang giảm cân, hãy giảm cân một cách chậm rãi, không giảm cân quá nhanh để tránh tạo ra sỏi mật. Đặt mục tiêu giảm khoảng 0,5 – 1 kg mỗi tuần.
• Duy trì cân nặng lý tưởng: Tình trạng thừa cân và béo phì có thể tăng nguy cơ mắc bệnh sỏi mật. Hãy duy trì cân nặng ở mức lý tưởng bằng cách giảm lượng calo tiêu thụ và tăng cường hoạt động vận động hàng ngày.

Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn có kiến thức hữu ích và phòng ngừa tốt hơn về vấn đề sỏi túi mật.

Nguồn tham khảo: Tổng hợp

Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Để được tư vấn cụ thể và chính xác, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế. Họ sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chính xác và phù hợp với tình trạng sức khỏe và nhu cầu của bạn.