Dựa vào số liệu thống kê, ta thấy khoảng 1% dân số mắc phải hiện tượng chóng mặt tư thế kịch phát lành tính hàng năm. Tình trạng này có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi và nhóm đối tượng, nhưng đặc biệt phổ biến ở người trung niên và người cao tuổi. Trong bài viết sau đây, chúng ta sẽ khám phá sâu hơn về bệnh chóng mặt tư thế kịch phát lành tính.
Chóng mặt kịch phát lành tính đóng vai trò quan trọng trong gây ra rối loạn tiền đình, dẫn đến những triệu chứng như choáng váng, buồn nôn, và mất thăng bằng trong khoảng thời gian ngắn. Trải qua những cơn chóng mặt đột ngột với mức độ mạnh mẽ khiến nhiều người cảm thấy hoang mang và lo sợ. Để có cái nhìn rõ ràng hơn về tình trạng này, hãy cùng theo dõi các thông tin được trình bày trong bài viết dưới đây từ Nhà thuốc Thái Minh.
Tìm hiểu chung về chóng mặt kịch phát lành tính
Chóng mặt kịch phát lành tính (còn được gọi là Benign paroxysmal positional vertigo – BPPV) là hiện tượng gây rối loạn hệ thống tiền đình, trong đó xảy ra những cơn chóng mặt ngắn (dưới 1 phút) khi xoay đầu hoặc thay đổi tư thế đột ngột.
Mặc dù chóng mặt tư thế kịch phát lành tính là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra chóng mặt trong lâm sàng, nhưng triệu chứng này hiếm khi gây ra hậu quả nghiêm trọng do có mức độ nguy hiểm thấp. Chóng mặt kịch phát lành tính có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến nhất ở người lớn tuổi. Đây cũng là nhóm người có nguy cơ cao bị té ngã và gây ra chấn thương không mong muốn khi gặp phải chóng mặt.
Nguyên nhân gây chóng mặt kịch phát lành tính
Chóng mặt kịch phát lành tính là do sự di chuyển của các thạch nhĩ (tinh thể canxi cacbonat) vào ống bán khuyên sau, một cơ quan quan trọng trong tai có chức năng định hướng và giữ thăng bằng. Khi đầu xoay hoặc thay đổi vị trí, các thạch nhĩ này chuyển động trong ống bán khuyên, gây kích thích hệ tiền đình, từ đó tạo ra ảo giác chuyển động và gây ra cơn chóng mặt.
Một số yếu tố nguy cơ gây ra chóng mặt kịch phát lành tính bao gồm:
- Người cao tuổi.
- Người đã từng bị chấn thương đầu.
- Người đã phẫu thuật tai.
- Mắc một số bệnh nhiễm vi rút, ví dụ như viêm dây thần kinh tiền đình do virus.
- Gây mê kéo dài hoặc thời gian nằm trên giường quá lâu.
Chóng mặt kịch phát lành tính có triệu chứng gì?
Chóng mặt kịch phát lành tính không làm ảnh hưởng đến thính lực, không gây ù tai cũng như không làm người bệnh ngất xỉu. Các cơn chóng mặt kịch phát lành tính thường kéo dài vài giây đến 1 phút, đi kèm theo đó là những biểu hiện như sau:
- Các cơn chóng mặt kịch phát lành tính thường kéo dài từ vài giây đến 1 phút.
- Các triệu chứng kèm theo bao gồm cảm giác choáng váng, cảm giác mọi thứ xung quanh đang xoay tròn, mất thăng bằng và mất phương hướng.
- Có thể đi kèm với buồn nôn hoặc nôn.
Chẩn đoán chóng mặt kịch phát lành tính như nào?
Trong giai đoạn đầu của quá trình chẩn đoán, các bác sĩ thường dựa vào bệnh sử của người bệnh về các cơn chóng mặt ngắn xảy ra khi thay đổi tư thế đầu và thăm hỏi về những triệu chứng chóng mặt. Sau đó, họ tiến hành khám lâm sàng qua các bài kiểm tra nhằm xác định bệnh tình. Trong quá trình khám thực thể, người bệnh sẽ được yêu cầu thực hiện các thay đổi tư thế từ ngồi sang nằm, nghiêng đầu sang một bên, và chuyển động mắt để phát hiện dấu hiệu rung giật nhãn cầu, và kiểm tra khả năng kiểm soát chuyển động mắt.
Nếu nguyên nhân bệnh vẫn chưa được xác định, các bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân thực hiện thêm một số xét nghiệm bổ sung như chụp cộng hưởng từ (MRI), điện ký rung giật nhãn cầu (ENG), hoặc ảnh động nhãn đồ (VNG).
Phương pháp điều trị chóng mặt kịch phát lành tính
Mặc dù bệnh chóng mặt kịch phát lành tính có khả năng tự khỏi sau một thời gian mà không cần điều trị, nhưng để giúp các triệu chứng ở bệnh nhân giảm đi và hạn chế các tình huống không mong muốn xảy ra, các bác sĩ đã đề xuất một số phương pháp sau:
Nghiệm pháp tái định vị sỏi tai (Epley)
Phương pháp giải phẫu tái định vị sỏi tai là một quá trình mô tả qua các thao tác đơn giản để từ từ thay đổi tư thế đầu của bệnh nhân. Bác sĩ hoặc kỹ thuật viên sẽ thực hiện một loạt các tư thế định vị đầu lặp lại nhiều lần cho đến khi bệnh nhân không còn cảm thấy chóng mặt nữa. Mục tiêu của phương pháp này là di chuyển hạt sỏi về lại vị trí ban đầu của nó.
Hiện nay, phương pháp giải phẫu tái định vị sỏi tai được thực hiện tại bệnh viện và bệnh nhân cũng có thể được bác sĩ hướng dẫn tự điều trị tại nhà khi cần.
Phẫu thuật thay thế
Phẫu thuật thay thế thường được bác sĩ đề xuất trong trường hợp phương pháp giải phẫu tái định vị sỏi tai không đạt hiệu quả. Khi thực hiện phẫu thuật này, bác sĩ sẽ sử dụng một nút đệm xương để chặn phần tai trong gây chóng mặt. Nút đệm này sẽ ngăn ngừa hạt sỏi trong ống bán nguyệt vào tai phản ứng với chuyển động đầu nói chung. Mặc dù rất hiếm khi sử dụng phương pháp này, tỷ lệ thành công có thể lên đến 90%.
Hướng dẫn bệnh nhân sau điều trị
Sau khi thực hiện các phương pháp điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ, người bệnh cần tuân thủ những hướng dẫn sau:
- Sau khi thực hiện nghiệm pháp, để đề phòng cơn chóng mặt tái phát, người bệnh nên đợi khoảng 10 phút.
- Khi đi ngủ, nên giữ tư thế nằm nghiêng 45 độ.
- Tránh nằm ngủ trên bên kích thích và hạn chế ngửa đầu lên hoặc cúi xuống quá.
- Trong sinh hoạt hàng ngày, cần giữ đầu thẳng, không tự ý cắt tóc, nhổ răng hoặc tham gia các bài tập thể dục đòi hỏi di chuyển đầu.
- Sau một tuần điều trị, người bệnh có thể tự xoay đầu sang bên gây chóng mặt.
Chóng mặt kịch phát lành tính, mặc dù là hiện tượng phổ biến trong cộng đồng, không phải là một bệnh lý nguy hiểm. Hy vọng những chia sẻ trên đây từ Nhà thuốc Long Châu sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn và đối phó tốt hơn với triệu chứng khi gặp phải.
Nguồn tham khảo: Tổng hợp
Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Để được tư vấn cụ thể và chính xác, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế. Họ sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chính xác và phù hợp với tình trạng sức khỏe và nhu cầu của bạn.