Gan đóng một vai trò quan trọng trong quá trình thanh lọc độc tố và biến đổi chất béo trong cơ thể. Tuy nhiên, trong cuộc sống hàng ngày, có nhiều thói quen gây tổn hại cho gan mà chúng ta không nhận ra và từ đó làm cho cơ quan này ngày càng suy yếu. Những thói quen đó là gì?
Vai trò của gan đối với sức khỏe con người
Gan là một cơ quan hiện diện ở các động vật có xương sống, bao gồm con người. Vai trò của gan trong cơ thể rất quan trọng, thực hiện nhiều chức năng khác nhau. Nó có khả năng dự trữ glycogen, tổng hợp protein cho huyết tương và thực hiện quá trình loại bỏ chất độc. Gan cũng có khả năng bù trừ tốt, chỉ khi chức năng gan suy giảm dưới 25% mới dẫn đến các triệu chứng rõ rệt. Có nhiều vai trò quan trọng mà gan thực hiện như sau:
- Tạo ra mật
- Tổng hợp protein
- Vận chuyển chất béo
- Lưu trữ và giải phóng glucose
- Xử lý hemoglobi
- Chuyển đổi amoniac thành urê
- Thải độc và làm sạch máu
- Điều chỉnh quá trình đông máu
- Hỗ trợ hệ miễn dịch
- Loại bỏ bilirubin
Gan thường được coi như một “nhà máy hóa chất” bởi vì nó thực hiện và điều chỉnh nhiều phản ứng hóa sinh khác nhau trong cơ thể. Để có thể nhanh chóng can thiệp kịp thời, việc theo dõi các dấu hiệu nhận biết gan không khỏe là rất quan trọng.
Một số thói quen gây hại cho gan
-
Uống bia rượu thường xuyên
Việc tiêu thụ quá nhiều rượu và bia tương đương với việc cung cấp cồn và các chất kích thích vào cơ thể. Khi chúng nhập vào cơ thể, gan đóng vai trò quan trọng trong việc xử lý và loại bỏ chúng khỏi hệ thống. Điều này tạo ra một gánh nặng lớn cho gan, và việc uống quá nhiều rượu và bia có thể gây tổn hại đáng kể cho cơ quan quan trọng này.
Các nghiên cứu đã chứng minh rằng tỷ lệ mắc các bệnh về gan và thận ở những người tiêu thụ rượu và bia quá mức có thể tăng lên đến 4 – 5 lần so với những người tiêu thụ trong mức bình thường.
-
Hấp thu nhiều chất béo chuyển hóa
Chất béo chuyển hóa có nguồn gốc từ nhiều loại thực phẩm khác nhau, bao gồm thịt động vật như bò, gia cầm, trứng và các sản phẩm từ sữa. Ngoài ra, chất béo chuyển hóa cũng có thể được tìm thấy trong thức ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn và thực phẩm đóng gói.
Gan không thể xử lý chất béo chuyển hóa, dẫn đến tăng nồng độ đường trong máu và sự tích tụ chất béo xung quanh gan, gây ra các vấn đề như xơ gan hoặc tổn thương tế bào gan.
Tiêu thụ quá nhiều thực phẩm chứa chất béo chuyển hóa có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe khác như bệnh tiểu đường, bệnh tim mạch, bệnh gan nhiễm mỡ và suy giảm chức năng trí tuệ. Vì vậy, cần có một sự cân nhắc và ăn những thực phẩm này một cách điều độ nhằm bảo vệ sức khỏe.
-
Căng thẳng, mệt mỏi kéo dài
Những áp lực và mệt mỏi trong cuộc sống hàng ngày cũng có tác động không nhỏ đến hoạt động của các cơ quan trong cơ thể, bao gồm gan và thận. Khi cơ thể đối mặt với căng thẳng, thiếu ngủ, mệt mỏi, áp lực máu tăng cao, lượng máu cung cấp cho gan và thận giảm đáng kể, không đủ để duy trì hoạt động bình thường.
-
Không cung cấp đủ nước cho cơ thể
Nước có một vai trò quan trọng trong việc loại bỏ chất thải khỏi cơ thể, ngăn ngừa tích tụ chất độc và bảo vệ gan khỏi tổn thương. Sự tiêu thụ nước đều đặn giúp làm mỏng máu, tạo điều kiện thuận lợi cho gan trong quá trình lọc và loại bỏ chất độc một cách dễ dàng.
-
Sử dụng thuốc giảm đau nhiều
Việc sử dụng thuốc giảm đau trong thời gian dài có thể làm giảm tốc độ lưu thông máu trong cơ thể và có tác động tiêu cực đến hoạt động của gan. Đặc biệt, việc sử dụng thuốc giảm đau trong thời gian dài có thể gây suy giảm chức năng của gan và thận.
Đối với những người có tiền sử bệnh gan, cần chú ý đặc biệt khi sử dụng các loại thuốc giảm đau, vì việc sử dụng quá nhiều có thể làm tình trạng bệnh trở nên ngày càng nghiêm trọng.
-
Thói quen ít vận động
Hoạt động thể chất đóng một vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa và kiểm soát nhiều bệnh mãn tính. Do đó, thực hiện đều đặn hoạt động thể chất hàng ngày là vô cùng quan trọng. Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) có thể phát sinh do thiếu vận động hoặc lối sống thiếu hoạt động.
-
Tiêu thụ muối quá nhiều
Sự tiêu thụ muối và ăn mặn quá nhiều có tác động đáng kể đến hoạt động của gan và thận. Việc hấp thụ muối quá lượng sẽ tạo rào cản cho quá trình loại bỏ chất cặn bã dư thừa khỏi cơ thể, dẫn đến suy giảm hoạt động gan theo thời gian.
Một số biện pháp giúp gan bạn luôn khỏe mạnh
-
Giới hạn tiêu thụ rượu bia và không hút thuốc lá:
Nếu có nhu cầu uống rượu bia, tuân thủ chỉ dẫn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) về lượng uống hợp lý, không vượt quá 25 ml/ngày (rượu 40 độ). Tránh uống rượu khi mắc các bệnh gan. Lựa chọn tốt nhất là hạn chế hoặc ngừng hút thuốc lá.
-
Dinh dưỡng cân bằng:
Chọn các thực phẩm an toàn và tuân thủ quy tắc vệ sinh, bao gồm ăn đủ các nhóm chất dinh dưỡng như protein, chất béo, vitamin và khoáng chất. Tăng cường tiêu thụ thực phẩm tươi, giàu chất xơ như rau xanh, trái cây, và hạn chế ăn đồ chiên hoặc nướng. Đảm bảo uống đủ nước hàng ngày, khoảng 2,5 lít/ngày.
-
Tăng cường hoạt động thể chất:
Thường xuyên tập luyện và tham gia vào các hoạt động thể thao để duy trì sức khỏe gan. Điều này có thể bao gồm việc tập thể dục đều đặn và tham gia các hoạt động vận động, với mức độ phù hợp.
-
Thường xuyên kiểm tra sức khỏe:
Định kỳ đi khám sức khỏe (6 tháng/lần) để kiểm tra tình trạng gan và nhận lời khuyên từ bác sĩ. Nếu chưa mắc các bệnh viêm gan hoặc để phòng ngừa, bác sĩ có thể tiêm phòng vaccin. Đồng thời, nếu phát hiện mắc các bệnh gan, điều trị kịp thời để đảm bảo sức khỏe gan.
Để bảo vệ gan khỏe mạnh, tốt nhất là hạn chế những thói quen có hại cho gan. Gan đóng vai trò quan trọng trong việc loại bỏ độc tố khỏi cơ thể. Nếu không chú ý đến sự bảo vệ, gan có nguy cơ mắc phải các bệnh như viêm gan, suy gan, xơ gan, và ung thư gan.
Nguồn tham khảo: Tổng hợp
Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Để được tư vấn cụ thể và chính xác, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế. Họ sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chính xác và phù hợp với tình trạng sức khỏe và nhu cầu của bạn.