Nguyên nhân hở van tim là gì? Bệnh hở van tim có nguy hiểm không?

Có kiến thức đầy đủ về căn bệnh hở van tim sẽ giúp bạn nhận biết sớm và thực hiện điều trị kịp thời. Từ đó, bạn có khả năng hạn chế quá trình tiến triển của bệnh cũng như nguy cơ phát sinh các biến chứng nguy hiểm.

Tùy theo loại van tim (van 2 lá, van 3 lá, van động mạch chủ, van động mạch phổi), hở van tim được phân thành các nhóm sau:

• Hở van tim 2 lá;
• Hở van tim 3 lá;
• Hở van động mạch chủ;
• Hở van động mạch phổi.

Ngoài ra, theo mức độ mở cửa của van tim, bệnh lý này được chia thành 4 cấp:

• Cấp độ 1/4: Mở cửa nhẹ;
• Cấp độ 2/4: Mở cửa trung bình;
• Cấp độ 3/4: Mở cửa nặng;
• Cấp độ 4/4: Mở cửa rất nặng, tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm cho tình trạng sức khỏe của người bệnh

Hở van tim có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau hoặc do những tình trạng gây tổn thương cho van tim như sau:

• Nguyên nhân bẩm sinh: Đây là yếu tố không thể kiểm soát, từ khi mới sinh ra, người bệnh đã mang trong mình những khuyết tật về cấu trúc tim dẫn đến hở van tim. Thường xảy ra thường nhất ở cấu trúc van 2 lá hoặc van động mạch chủ.
• Bệnh lý tim do thấp khớp: Đây là dạng hở van tim thường gặp nhất ở Việt Nam và các quốc gia đang phát triển. Tình trạng này thường xuất hiện sau khi bị thấp khớp hoặc thấp tim, gây hỏng cấu trúc van 2 lá hoặc làm cho van động mạch chủ trở nên bị hẹp và cứng.
• Bệnh lý tim do quá trình lão hóa: Sự tự nhiên của quá trình lão hóa khiến van tim bị dày vôi hóa, không thể đóng kín.
• Một số bệnh lý khác: Tăng huyết áp, thiếu máu, mỡ máu, nhồi máu cơ tim, giãn cơ tim, viêm nội tâm mạc, phình đại động mạch chủ… đều có thể gây ra tình trạng hở van tim khiến van không thể đóng kín.
• Hỏng hóc của van tim.
• Đứt hoặc giãn bất thường của dây thần kinh hoặc cơ giữ van tim.
• Hở van 2 lá do sa van.

Ban đầu, bệnh hở van tim thường khó phát hiện vì người bệnh không cảm nhận dấu hiệu gì không bình thường. Tuy nhiên, khi tình trạng hở van tim trở nặng hơn, có thể xuất hiện một số biểu hiện sau:

• Khó thở: Đây là triệu chứng dễ nhận thấy ở người mắc bệnh hở van tim. Đặc biệt, khó thở sẽ tăng lên khi người bệnh nằm nghiêng, tham gia hoạt động mạnh hoặc làm việc quá sức.
• Mệt mỏi: Hở van tim kéo dài dẫn đến tình trạng thiếu máu nghiêm trọng trong lưu thông máu, khiến tim phải thực hiện nhiều công việc hơn. Kết quả là người bệnh cảm thấy mệt mỏi lâu dài, ngay cả khi không hoạt động.
• Ho khan: Ho khan, thường đi kèm đờm, thể hiện rõ ràng nhất vào ban đêm. Biểu hiện này thường xảy ra ở bệnh hở van 2 lá và 3 lá, tăng cường hơn khi người bệnh cúi đầu hoặc nằm nghiêng.
• Nhịp tim nhanh, bất thường, tim đập loạn nhịp: Để bù đắp cho lượng máu bị trào ngược do hở van, tim phải làm việc cực đoan hơn, dẫn đến nhịp tim tăng nhanh, đồng thời gây ra rối loạn nhịp tim.
• Cảm giác hoa mắt, chóng mặt: Tình trạng hoa mắt, chóng mặt xuất hiện do cơ thể thiếu máu nuôi dưỡng và đặc biệt là hệ thống thần kinh.
• Sưng chân, mắt cá chân: Đây là dấu hiệu đặc trưng của bệnh nhân hở van tim đã phát triển thành biến chứng suy tim. Bên cạnh đó, người bệnh có thể tăng cân nhanh do cơ thể tích trữ nước.

Mức độ nguy hiểm của bệnh hở van tim được đánh giá dựa trên nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm kích thước của buồng tim, loại van bị hở, mức độ của hở van và những tình trạng bệnh lý kèm theo như tiểu đường, rối loạn nhịp tim, tăng huyết áp,…

Trong trường hợp hở van tim nhẹ, không ảnh hưởng đến sinh hoạt và không gây nguy hiểm, thường không cần điều trị đặc biệt. Bệnh có thể được cải thiện thông qua việc điều chỉnh chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh. Tuy nhiên, quan trọng là phải thường xuyên tái khám và theo dõi tiến triển của bệnh.

Đối với những người mắc hở van tim cấp độ 2/4 trở lên, việc kiểm tra, chẩn đoán nguyên nhân sớm và tiến hành điều trị là cần thiết. Tình trạng này đặc biệt nguy hiểm và có thể gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe nếu không được kiểm soát kịp thời. Nếu không có sự can thiệp y tế thích hợp, có thể xảy ra các biến chứng nguy hiểm như suy tim, cục máu đông, rối loạn nhịp tim, tăng áp động mạch phổi và thậm chí đe dọa tính mạng của bệnh nhân.