Rối loạn lipid máu, còn gọi là máu nhiễm mỡ, là một trong những bệnh lý phổ biến hiện nay. Bệnh này có nhiều nguyên nhân khác nhau, và nếu không được điều trị kịp thời, có thể gây ra nhiều biến chứng đối với sức khỏe. Cùng với Nhà thuốc Thái Minh, chúng ta sẽ tìm hiểu kỹ hơn về vấn đề này thông qua bài viết dưới đây.
Máu nhiễm mỡ là một sự cố trong việc chuyển hóa lipid máu, thường xảy ra ở người trung niên và cao tuổi. Tuy nhiên, ngày nay, bệnh này đang trẻ hóa dần. Để đề phòng bệnh, việc hiểu rõ nguyên nhân và triệu chứng của nó là quan trọng.
Máu nhiễm mỡ là gì?
Máu nhiễm mỡ, hay còn gọi là mỡ máu cao hoặc rối loạn lipid máu, thường dẫn đến tăng cường các hợp chất mỡ trong hệ thống tuần hoàn. Thông thường, máu luôn chứa một lượng cố định các hợp chất mỡ. Bệnh lý này thường được đánh giá thông qua các chỉ số xét nghiệm như triglycerid và cholesterol…
Khi mắc bệnh máu nhiễm mỡ, các chỉ số này sẽ vượt quá mức bình thường. Cholesterol cao thường là đặc điểm chung của tình trạng rối loạn mỡ máu.
Nguyên nhân máu nhiễm mỡ
Chế độ ăn uống
Nguyên nhân chính dẫn đến bệnh máu nhiễm mỡ thường liên quan đến chế độ ăn uống hàng ngày, khi tiêu thụ quá nhiều chất béo mà cơ thể không thể tiêu hóa hết. Các thực phẩm hàng đầu trong danh sách này bao gồm:
- Thực phẩm giàu chất béo bão hòa như thịt bò, thịt lợn, thịt bê, trứng, và sữa.
- Thực phẩm có hàm lượng chất béo cao, bao gồm thực phẩm đóng hộp và các sản phẩm chứa bơ, dầu dừa, và ca cao.
Sau khi ăn, khoảng từ 2 – 3 giờ, chất béo trong thực phẩm được hấp thụ, gây tăng mức lipid máu. Đỉnh tăng mỡ máu thường xảy ra sau 4 – 6 giờ. Mức độ và thời gian tăng mỡ máu phụ thuộc vào loại chất béo mà cơ thể hấp thụ, khả năng chuyển hóa, hoạt động của ruột, hoạt tính men tiêu hóa và chuyển hóa, cùng với nhiều yếu tố khác.
Béo phì
Người bị béo phì thường có nguy cơ mắc bệnh máu nhiễm mỡ cao, khi mà hàm lượng cholesterol xấu trong máu tăng lên trong khi hàm lượng cholesterol tổng giảm. Ngoài ra, mỡ thừa thường tích tụ chủ yếu ở vùng bụng và các cơ quan nội tạng, gây tác động lớn đến sức khỏe và hoạt động của cơ thể.
Lười vận động
Thói quen thiếu vận động đang trở thành một xu hướng xấu phổ biến trong giới trẻ hiện nay, và cũng là nguyên nhân chính gây sự gia tăng của bệnh máu nhiễm mỡ ở người trẻ. Sự thiếu vận động góp phần làm tăng hàm lượng lipoprotein xấu trong máu và giảm cholesterol tốt. Do đó, duy trì thói quen ít tập thể dục, thường xuyên ngồi hoặc nằm một chỗ có thể tăng nguy cơ mắc bệnh.
Stress
Cảm xúc căng thẳng và áp lực kéo dài cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc gây ra nhiễm mỡ máu. Trong tình huống căng thẳng, cơ thể thường tiêu thụ thực phẩm nhiều hơn, đặc biệt là các món ngọt chứa đường hoặc thực phẩm chiên rán với nhiều dầu mỡ. Những người thường phải đối mặt với áp lực công việc và làm việc mệt mỏi thường ít tập thể dục hơn và có thói quen sử dụng rượu bia và chất kích thích, dẫn đến tăng nồng độ cholesterol xấu trong máu.
Tuổi tác
Ngoài ra, tuổi tác cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc tạo điều kiện cho nguy cơ nhiễm mỡ máu. Ở giai đoạn trước mãn kinh, từ 15 đến 45 tuổi, nữ giới thường có nồng độ mỡ máu thấp hơn so với nam giới. Tuy nhiên, sau giai đoạn này, do giảm hormone Estrogen, quá trình chuyển hóa chất béo ảnh hưởng, dẫn đến tăng nồng độ cholesterol xấu và triglyceride trong máu của nữ giới. Điều này tạo điều kiện cho nguy cơ nhiễm mỡ máu và tình trạng xơ vữa động mạch.
Bệnh lý khác
Cuối cùng, người mắc các bệnh lý khác như rối loạn tuyến giáp hoặc tiểu đường cũng có nguy cơ cao hơn trong việc tăng mỡ trong máu hơn so với người không mắc bệnh.
Những triệu chứng máu nhiễm mỡ thường gặp
Triệu chứng cụ thể thường không xuất hiện trong trường hợp máu nhiễm mỡ. Tuy nhiên, để kiểm tra hàm lượng cholesterol LDL, người bệnh cần phải thực hiện xét nghiệm máu. Nếu không điều trị, cholesterol có thể dẫn đến sự hình thành mảng bám trong mạch máu trong thời gian dài, có thể gây hại cho tim và tăng nguy cơ bị xơ vữa mạch máu hoặc đau tim.
Để phát hiện các cảnh báo về đau tim hoặc dấu hiệu sớm của đột quỵ, người bệnh cần quan tâm đến các triệu chứng như buồn nôn, khó nói, đau thắt ngực, cảm giác tê hoặc yếu ở các chi, và tăng huyết áp. Nếu bạn có bất kỳ sự lo ngại nào về những triệu chứng này, hãy đến bệnh viện để thực hiện xét nghiệm máu và được khám bác sĩ kịp thời.
Bệnh máu nhiễm mỡ có di truyền không?
Máu nhiễm mỡ có thể là một loại bệnh di truyền, và nó được phân thành nhiều dạng khác nhau:
- Tăng cholesterol máu gia đình: Đây là trường hợp nồng độ cholesterol LDL tăng cao, thường được di truyền trong gia đình.
- Tăng chất béo trung tính gia đình: Ở đây, nồng độ triglyceride trong máu cao và thường được kế thừa trong gia đình.
- Tăng lipid máu kết hợp gia đình: Dạng này kết hợp cả tăng nồng độ cholesterol và triglyceride, thường kèm theo nồng độ thấp của HDL cholesterol.
Máu nhiễm mỡ nghiêm trọng nhất thường liên quan đến yếu tố di truyền. Trong dạng tăng cholesterol máu gia đình, có hai dạng chính:
- Dạng đồng hợp tử: Tỉ lệ xảy ra thấp, khoảng 1 trên 1.000.000 ca sinh.
- Dạng dị hợp tử: Tỉ lệ xảy ra cao hơn, khoảng 1 trên 300 – 1 trên 500 ca sinh.
Những biến đổi gen gây ảnh hưởng không đúng cách trên thụ thể LDL-C dẫn đến tăng đáng kể nồng độ cholesterol LDL. Hiện tượng này xuất phát từ đột biến ảnh hưởng thụ thể LDL-C.
Đối với máu nhiễm mỡ kết hợp có tính chất gia đình, thường có tăng nồng độ LDL cholesterol (tuy không cao như dạng tăng cholesterol máu gia đình dạng đồng hợp tử) và thường có giảm nồng độ HDL cholesterol.
Máu nhiễm mỡ có nguy hiểm không?
Máu nhiễm mỡ là kết quả của sự mất cân bằng trong hệ thống lipid trong cơ thể, bao gồm cholesterol, lipoprotein cholesterol tỷ trọng thấp (LDL), chất béo trung tính và lipoprotein tỷ trọng cao (HDL). Tình trạng này có thể xuất phát từ chế độ ăn uống không cân đối, tiếp xúc với thuốc lá, hoặc có yếu tố di truyền, và có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng về sức khỏe, như bệnh tim mạch với các biến chứng nguy hiểm như bệnh động mạch vành (CAD) và bệnh động mạch ngoại biên (PAD). Các biến chứng này có thể gây ra các triệu chứng như cơn đau tim và đột quỵ não.
Bài viết trên đây là sự chia sẻ của Nhà thuốc Thái Minh về máu nhiễm mỡ, với thông tin về nguyên nhân và triệu chứng của tình trạng này. Hy vọng rằng qua bài viết này, bạn sẽ thu thập thêm nhiều kiến thức cần thiết về bệnh máu nhiễm mỡ, từ đó hiểu rõ hơn về nguyên nhân gây bệnh và cách phòng ngừa hiệu quả. Đừng quên theo dõi thường xuyên Nhà thuốc Thái Minh để cập nhật những thông tin hữu ích về sức khỏe.
Nguồn tham khảo: Tổng hợp
Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Để được tư vấn cụ thể và chính xác, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế. Họ sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chính xác và phù hợp với tình trạng sức khỏe và nhu cầu của bạn.