Khi nào cần thực hiện xét nghiệm? Xét nghiệm quai bị có những loại nào?

Bệnh quai bị là một loại bệnh lây nhiễm do virus quai bị gây ra, có khả năng lây lan nhanh chóng qua không khí và hệ hô hấp. Nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm đối với sức khỏe sinh sản, đặc biệt là đối với nam giới. Vì vậy, nhiều người đã tự bảo vệ bản thân bằng cách tiêm phòng vắc xin quai bị và tìm hiểu về các phương pháp xét nghiệm quai bị hiện có để có quyết định thích hợp trước khi thực hiện.

Những điều cần biết về bệnh quai bị

Bệnh quai bị còn được biết đến như bệnh má chàm bàm trong dân gian, là một căn bệnh do một loại virus gây ra, gây sưng đau tuyến nước bọt và có khả năng lây lan nhanh chóng qua đường hô hấp. Bệnh có thể ảnh hưởng đến cả trẻ em và người lớn, và thời gian từ khi nhiễm bệnh cho đến khi hồi phục có thể kéo dài hơn 3 tuần.

Virus quai bị có thể tồn tại trong nước bọt và nước mũi, và có thể bắn ra khỏi cơ thể khi ho, hắt hơi, nói chuyện. Người khác có thể hít phải virus hoặc tiếp xúc với các đồ vật đã bị nhiễm virus, từ đó tăng nguy cơ mắc bệnh. Bệnh có khả năng lây lan trong 2 ngày trước khi các triệu chứng xuất hiện.

Các triệu chứng phổ biến của bệnh bao gồm viêm họng, sưng tuyến mang tai, sốt, đau đầu,… Nếu không được điều trị đúng cách, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản và hệ thần kinh.

Khi nào cần thực hiện xét nghiệm quai bị?

Việc thực hiện xét nghiệm quai bị là một phương pháp để phát hiện và xác định chủng di truyền của virus và kiểm tra khả năng miễn dịch của cơ thể với virus quai bị. Người ta thường thực hiện xét nghiệm quai bị với các mục đích sau:

• Xác định xem cơ thể có bị nhiễm virus quai bị hay không nếu có nghi ngờ mắc bệnh.
• Đánh giá xem người đó đã từng bị nhiễm virus quai bị trước đó hay chưa.
• Đánh giá khả năng miễn dịch của cơ thể với virus quai bị, từ đó theo dõi và xác định phương pháp điều trị thích hợp.

Hiện nay, có nhiều phương pháp xét nghiệm quai bị được sử dụng tùy thuộc vào mục đích khám. Bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp xét nghiệm phù hợp với bạn, bao gồm xét nghiệm máu, xét nghiệm kháng thể hoặc nuôi cấy virus. Tuy nhiên, xét nghiệm quai bị thường chỉ được thực hiện khi cần xác định nguyên nhân của các biến chứng nguy hiểm liên quan đến bệnh.

Cách xét nghiệm quai bị chẩn đoán chính xác nhất

Dưới đây là ba phương pháp xét nghiệm quai bị phổ biến nhất.

Xét nghiệm máu

Phương pháp xét nghiệm máu bệnh quai bị cho phép đánh giá sự thay đổi của bạch cầu trong máu và bạch cầu đa nhân trung tính, sự giảm hay tăng của chúng có thể cho biết nguyên nhân gây bệnh là do virus hay vi khuẩn. Xét nghiệm này cũng bao gồm xét nghiệm nước tiểu và amylase máu để đánh giá sự tăng của chúng.

Xét nghiệm kháng thể

Phương pháp xét nghiệm kháng thể thường được sử dụng để chẩn đoán bệnh quai bị ở trẻ em và người lớn. Nó được sử dụng để xác nhận khả năng miễn dịch của cơ thể với virus quai bị và đánh giá nguy cơ mắc bệnh. Trong xét nghiệm này, kháng thể quai bị được sản xuất bởi hệ miễn dịch để bảo vệ cơ thể khỏi sự tấn công của virus gây bệnh. Có hai loại kháng thể được xác định là IgM và IgG.

Xét nghiệm RT-PCR: Có thể phát hiện và xác định các chủng virus hoặc xác định các nguyên nhân dẫn đến các biến chứng nguy hiểm của bệnh quai bị. Phương pháp xét nghiệm này thường được chỉ định cho những người có hệ miễn dịch yếu, không có phản ứng kháng thể miễn dịch, do đó cần thực hiện xét nghiệm RT-PCR để chẩn đoán bệnh.

Xét nghiệm nuôi cấy virus quai bị: Nếu kết quả xét nghiệm dương tính hoặc xét nghiệm chất liệu di truyền của virus dương tính có nghĩa là người đó hiện đang nhiễm virus gây bệnh.

Xét nghiệm nuôi cấy virus hoặc vật liệu di truyền của virus (RT-PCR)

Kết quả xét nghiệm quai bị được thể hiện như thế nào?

Sau khi thực hiện ba loại xét nghiệm trên, kết quả và ý nghĩa được diễn đạt như sau:

Nếu người thực hiện xét nghiệm chưa được tiêm ngừa nhưng vẫn có kháng thể IgM xuất hiện, có khả năng cao người này đã nhiễm bệnh quai bị.

1. Nếu người thực hiện xét nghiệm chưa được tiêm ngừa nhưng vẫn có kháng thể IgM xuất hiện, có khả năng cao người này đã nhiễm bệnh quai bị.
2. Nếu cùng lúc xuất hiện cả hai kháng thể IgM và IgG, người này đã mắc bệnh quai bị.
3. Nếu có kháng thể IgG trong cơ thể của người đã tiêm ngừa hoặc hiện không mắc bệnh quai bị, người này đã phát triển miễn dịch với virus này.
4. Nếu không có kháng thể IgM và IgG, người đó không có miễn dịch với virus quai bị hoặc có thể IgG xuất hiện muộn do không có phản ứng kháng thể bình thường hoặc chưa tiếp xúc với loại virus này.
5. Nếu kết quả xét nghiệm nuôi cấy virus hoặc xét nghiệm vật liệu di truyền của virus (RT-PCR) là âm tính, người đó không mắc bệnh quai bị. Các triệu chứng quai bị được nghi ngờ có thể là dấu hiệu của một bệnh lý khác.