Bong gân là tình trạng xảy ra khi các dây chằng bị kéo giãn quá mức hoặc thậm chí bị rách. Bong gân tay là một trường hợp phổ biến. Khi bị bong gân tay, bệnh nhân thường gặp cảm giác đau nhói ở vùng khớp tay bị tổn thương, đặc biệt khi thực hiện cử động hoặc di chuyển vùng bị tổn thương.
Bong gân tay thường thấy ở các vị trí như bong gân cổ tay, ngón tay, hoặc bàn tay, thường xảy ra khi tay chịu tác động mạnh hoặc khi người bệnh té ngã và sử dụng tay để chống đỡ. Hầu hết các trường hợp bị bong gân tay đều cần tiến hành chụp X-quang hoặc siêu âm để có thể phân biệt rõ hơn với tình trạng gãy xương.
Các dấu hiệu khi bị bong gân tay
Các cấp độ bong gân tay được phân loại như sau:
- Cấp độ 1 (trường hợp nhẹ): Dây chằng hay gân chỉ bị giãn một ít.
- Cấp độ 2 (trường hợp nặng): Dây chằng có thể bị giãn quá mức hoặc rách một phần.
- Cấp độ 3 (trường hợp rất nặng): Dây chằng có khả năng bị đứt hoàn toàn, và cần phải thực hiện phẫu thuật.
Sơ cứu bong gân tay
Bong gân tay làm cho bệnh nhân khó khăn trong việc vận động cũng như sinh hoạt hằng ngày. Dù là trường hợp nặng hay nhẹ, việc sơ cứu đúng cách luôn là vấn đề quan trọng khi bị chấn thương. Dưới đây là cách sơ cứu bong gân tay ở dạng nhẹ bệnh nhân có thể tham khảo:
- Nên dừng lại việc đang làm, không cố gắng hoàn thành những việc dang dở hoặc làm tiếp.
- Chườm lạnh trong khoảng 20 phút mỗi lần và nên thực hiện từ 6 đến 8 lần mỗi ngày. Lưu ý không để túi chườm ở cùng một vị trí quá lâu để tránh gây tổn thương da.
- Có thể dùng băng vải hoặc băng thun để băng ép vùng khớp tay bị bong gân, giữ cho khớp tay cố định và nâng đỡ vùng bị tổn thương.
- Nên nâng cao hoặc kê vùng khớp tay bị bong gân để hạn chế sưng và bầm tím. Đồng thời, tránh đè lên vùng bị bong gân.
Trong một số tình huống, nguyên nhân gây bong gân tay là do chơi thể thao, và trong trường hợp này, có thể sử dụng ethyl clorua để xịt nhanh chóng vào vùng bị bong gân tay để làm lạnh và giảm đau hiệu quả. Tuy nhiên, cần lưu ý không sử dụng aspirin trong trường hợp này, để tránh gây chảy máu và ngăn cản quá trình đông máu.
Đối với những trường hợp bong gân tay nặng, rất nặng, cần được hỗ trợ y tế để đưa ra giải pháp thích hợp, có thể là việc sử dụng băng bột hoặc hạn chế di chuyển khớp tay trong khoảng thời gian từ 4 đến 6 tuần.
Những lưu ý khi bị bong gân tay
Để tránh tình trạng chủ quan và không biết cách xử trí khi bị bong gân tay, bạn đọc có thể tham khảo những lưu ý sau đây khi xử lý tình trạng này:
- Tránh sử dụng rượu, cao hoặc chườm nóng lên vùng tay bị tổn thương, vì việc này có thể gây chảy máu bên trong nhiều hơn.
- Không tiêm bất kỳ loại thuốc nào chưa được bác sĩ chỉ định vào vùng bị bong gân, để tránh làm giãn mạch, gây sưng và bầm tím nhiều hơn.
- Hạn chế sử dụng băng ép quá chặt tại vị trí bị bong gân, để tránh tình trạng đau nhức và bầm tím không cần thiết.
Bong gân tay khi nào nên gặp bác sĩ?
Trong một số trường hợp, bong gân tay có thể dẫn đến chấn thương nghiêm trọng, kể cả gãy xương. Vì vậy, sau khi đã thực hiện sơ cứu bong gân tay, nếu sau 2 đến 3 ngày tình trạng vẫn không cải thiện hoặc có dấu hiệu diễn biến nặng hơn, bệnh nhân nên ngay lập tức đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được điều trị đúng cách:
- Tay không thể chịu lực.
- Các khớp có cảm giác lỏng lẻo, không ổn định, tê liệt hoặc thậm chí mất khả năng vận động, có thể do dây chằng bị đứt hoặc khớp bị di lệch.
- Tại vùng bị chấn thương, có sự xuất hiện của mẩn đỏ và các vệt đỏ lan ra, gợi ý cho nguy cơ nhiễm trùng.
- Cường độ đau tăng dần tại vùng khớp hoặc xương bị chấn thương.
- Bệnh nhân tái chấn thương tại khu vực đã bị thương lần trước đó.
Cách chăm sóc khi bị bong gân tay
Vận động nhẹ nhàng
Điều trị bong gân tay có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tháng để hoàn toàn hồi phục. Sau khi cơn đau và sưng tấy được giảm thiểu, bệnh nhân nên tiến hành vận động khớp tay nhẹ nhàng, đồng thời tránh giữ cố định quá lâu để đảm bảo khả năng vận động sau này không bị ảnh hưởng.
Dùng thuốc giảm đau
Nếu cần thiết, bệnh nhân có thể sử dụng một số loại thuốc giảm đau không kê đơn như Ibuprofen và Acetaminophen – Tylenol… để giảm cơn đau.
Tập vật lý trị liệu
Để đảm bảo việc hồi phục nhanh chóng và ổn định cho khớp tay bị bong gân, việc thực hiện các bài tập vật lý trị liệu phù hợp là một yếu tố quan trọng. Bệnh nhân nên tìm hiểu và thảo luận với các chuyên gia vật lý trị liệu để được hướng dẫn về những bài tập giúp tăng cường sức mạnh, tối ưu hóa quá trình chữa lành, cũng như giảm thiểu nguy cơ tái chấn thương.
Tăng cường dụng cụ hỗ trợ
Bất kể mức độ nặng nhẹ, khi bị bong gân tay, người bệnh sẽ trải qua cảm giác đau khi di chuyển. Vì vậy, tùy thuộc vào mức độ chấn thương, bác sĩ có thể quyết định sử dụng thêm băng thun hoặc nẹp hỗ trợ. Trong các trường hợp nghiêm trọng, người bệnh có thể cần bó bột tay để giúp hỗ trợ và ổn định vùng bị tổn thương.
Cân bằng chế độ dinh dưỡng
Để giúp cơ xương khớp hồi phục nhanh chóng sau chấn thương, người bệnh cần quan tâm đến việc cân bằng chế độ dinh dưỡng và bổ sung axit béo Omega-3, canxi, các vitamin A, C, D… nhằm tái tạo mật độ xương, tăng cường quá trình trao đổi chất, bảo vệ các khớp tay, ngăn ngừa quá trình lão hóa và tăng cường hệ miễn dịch. Đồng thời, cần lưu ý giới hạn việc tiêu thụ thức ăn có nhiều muối, nhằm hạn chế lượng đào thải sodium và canxi, những yếu tố có thể gây loãng xương.
Nguồn tham khảo: Tổng hợp
Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Để được tư vấn cụ thể và chính xác, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế. Họ sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chính xác và phù hợp với tình trạng sức khỏe và nhu cầu của bạn.