Vitamin K1, một dạng của vitamin K tan trong dầu, có chức năng đặc biệt quan trọng đối với cơ thể. Một trong những chức năng đặc biệt đó là thúc đẩy quá trình đông máu. Việc cung cấp thêm vitamin K1 cho trẻ sơ sinh có thể giúp ngăn ngừa nguy cơ xuất huyết não đe dọa tính mạng của trẻ trong những tháng đầu sau khi sinh.
Mọi loại vitamin đều có vai trò quan trọng trong việc chăm sóc cho trẻ sơ sinh. Sự thiếu hụt vitamin có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của bé. Việc thiếu hụt vitamin K1 có thể dẫn đến tình trạng chảy máu nặng, đe dọa tính mạng của trẻ. Vì lý do này, việc bổ sung đủ vitamin K1 cho trẻ sơ sinh ngay từ khi mới sinh ra là vô cùng quan trọng. Để cung cấp vitamin K1 cho bé một cách hiệu quả, bạn cần xem xét thời điểm phù hợp nhất cho việc này. Hãy cùng nhà thuốc Long Châu tìm hiểu cách thực hiện điều này!
Tại sao phải bổ sung vitamin K1 cho trẻ sơ sinh?
Vitamin K1 thuộc nhóm các vitamin có tính tan trong dầu trong họ vitamin K. Vitamin K1, còn được biết đến như phylloquinone, tồn tại tự nhiên và được tìm thấy nhiều trong các loại rau xanh như cải bó xôi, rau cải, súp lơ… Trong quá trình tự tổng hợp, vitamin K1 còn được gọi là phytonadione.
Việc bổ sung vitamin K1 có vai trò tăng cường quá trình đông máu và giảm thiểu nguy cơ xuất huyết não ở trẻ sơ sinh. Nguyên nhân là do khi mới sinh, hệ vi khuẩn trong ruột của trẻ chưa phát triển đủ để tự tổng hợp vitamin K1. Thêm vào đó, nguồn cung cấp dinh dưỡng chính của trẻ là sữa mẹ, nhưng nồng độ vitamin K1 trong sữa mẹ thấp, không đáp ứng đủ nhu cầu của trẻ.
Thiếu hụt vitamin K1 có thể gây ra tình trạng trẻ bị bầm tím hoặc chảy máu tự nhiên trong nhiều giờ đồng hồ sau khi có vết xước nhỏ trên da trong 12 tuần đầu sau khi sinh ra, máu có thể xuất hiện từ mũi hoặc miệng, thậm chí từ rốn.
Thiếu vitamin K1, trẻ sơ sinh dễ bị xuất huyết não sau 24 giờ sinh. Biểu hiện của triệu chứng xuất huyết não thường không có sự rõ rệt nên các cha mẹ thường dễ bỏ qua. Diễn biến xuất huyết não xấu dần và đến khi phát hiện đã quá muộn. Trẻ sơ sinh có mắc tình trạng xuất huyết não, sẽ dễ dẫn đến tử vọng. Nếu may mắn thoát khỏi cái chết, trẻ vẫn để lại di chứng thần kinh như bại não, động kinh, teo não, liệt vận động…
Biểu hiện trẻ sơ sinh khi thiếu vitamin K1
Để có thể phát hiện tình trạng thiếu vitamin K1 ở trẻ sơ sinh, bố mẹ cần quan sát cẩn thận những dấu hiệu sau:
- Thấy máu trong phân hoặc phân của trẻ sơ sinh có màu đen và mùi tanh.
- Nước tiểu của trẻ có chứa máu.
- Xuất hiện tình trạng chảy máu từ mũi hoặc cuống rốn.
- Trẻ thường ngủ nhiều và hay khóc.
- Trẻ dễ bị bầm tím, đặc biệt là ở vùng xung quanh mặt và đầu.
- Có thể xuất hiện triệu chứng xuất huyết não như co giật và nôn nhiều.
Nếu trẻ sơ sinh thiếu vitamin K1, các biểu hiện sau có thể xuất hiện:
- Trẻ sinh non, trước tuần thứ 37 của thai kỳ.
- Trẻ được sinh mổ.
- Sau khi sinh, trẻ có khó thở.
- Trẻ mắc các bệnh lý liên quan đến gan hoặc gặp khó khăn và nguy cơ trong quá trình sinh nở.
Trong trường hợp trẻ sơ sinh được bú mẹ, khả năng xuất hiện xuất huyết não cao hơn so với trẻ uống sữa bột. Nguyên nhân là sữa bột có chứa nhiều vitamin K1 hơn so với sữa mẹ. Tuy nhiên, sữa mẹ có nhiều lợi ích cho sức khỏe của trẻ, giúp tăng cường hệ miễn dịch. Vì vậy, bà mẹ nên tiếp tục cho con bú sữa mẹ ngay sau khi sinh và theo nhu cầu của trẻ để giảm thiểu nguy cơ thiếu vitamin K1.
Cách bổ sung vitamin K1 cho trẻ sơ sinh hợp lý
Do hầu hết vitamin K không thể qua được màng nhau thai từ người mẹ, nồng độ vitamin K1 trong trẻ mới sinh rất thấp. Vì vậy, ngay sau khi chào đời, việc bổ sung vitamin K cho trẻ là cần thiết để đề phòng nguy cơ xuất huyết não.
Một số cách bổ sung vitamin K1 phổ biến như: Tiêm bắp, cho trẻ uống bổ sung, sữa mẹ và dùng sữa công thức…Trong đó, tiêm bắp là có hiệu quả cao nhất và an toàn nhất. Bú sữa mẹ và dùng sữa công thức chỉ có tác động một phần không thể dùng hai cách bổ sung này để thay cho việc tiêm bắp.
Tiêm bắp
Tiêm bắp là phương pháp an toàn và hiệu quả nhất để cung cấp vitamin K1 cho trẻ sơ sinh. Việc tiêm vitamin K1 ngay sau khi bé mới sinh giúp bảo vệ trẻ khỏi nguy cơ thiếu hụt vitamin K1, góp phần ngăn ngừa tình trạng xuất huyết não và chảy máu nặng. Trẻ sơ sinh thường được tiêm vitamin K1 ngay tại phòng sinh hoặc phòng đẻ. Chăm sóc cho sức khỏe ngay từ những ngày đầu tiên sau khi chào đời sẽ giúp trẻ tránh được nhiều tác nhân gây bệnh.
Uống bổ sung 3 lần
Bên cạnh việc tiêm bắp, việc bổ sung vitamin K1 cho trẻ sơ sinh qua đường uống cũng là một phương pháp khả thi. Tuy nhiên, quan trọng phải phân biệt rõ ràng giữa vitamin K1 và vitamin K2. Vitamin K2 có thể được dùng hàng ngày và có thể mua tại các cửa hàng thuốc. Trong khi đó, vitamin K1 yêu cầu bố mẹ đưa trẻ đến cơ sở y tế để uống bổ sung theo lịch trình sau:
- Lần thứ nhất: Ngay sau sinh.
- Lần thứ hai: Sau khi trẻ được 7 ngày tuổi.
- Lần thứ ba: Trẻ được 30 ngày tuổi.
Sữa mẹ
Nồng độ vitamin K1 có trong sữa mẹ là khá thấp, không đáp ứng đủ nhu cầu cung cấp cho trẻ. Tuy nhiên, sữa mẹ lại chứa một lượng lớn các dưỡng chất, đóng góp vào việc tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ. Do đó, hãy tận dụng hết khả năng có.
Bà mẹ cần tăng cường bổ sung thêm thực phẩm giàu vitamin K1 như cải xanh, rau chân vịt, bông cải xanh… để tăng nồng độ vitamin K1 trong sữa mẹ. Nếu bé bú sữa mẹ, có thể sử dụng khoảng 3 giọt vitamin K bằng đường miệng trực tiếp. Trong tuần đầu đời của trẻ sơ sinh, nên cho trẻ uống khoảng 2 giọt và giọt còn lại nên dành cho tháng thứ nhất sau khi trẻ chào đời.
Sữa công thức
Một trong những cách để cung cấp vitamin K1 cho trẻ sơ sinh là sử dụng sữa công thức. Sữa công thức ngày càng đa dạng về thành phần dinh dưỡng và hàm lượng vitamin K1 trong sữa này cũng được sản xuất tương đối đầy đủ, thậm chí nhiều hơn so với sữa mẹ. Tuy vậy, việc này vẫn không thay thế được việc tiêm bắp và 3 lần uống vitamin K1.
Có thể kết hợp cho trẻ uống trực tiếp 2 liều khi bé sử dụng bình sữa trong tuần đầu sau khi chào đời. Tuy sữa công thức là một tùy chọn bổ sung, nhưng nó vẫn chỉ là sản phẩm phụ so với sữa mẹ. Vì vậy, bố mẹ vẫn cần tuân thủ hướng dẫn của các bác sĩ khi tiêm và cho bé uống vitamin K1.
Vitamin K1 đóng vai trò quan trọng đối với tất cả mọi người ở mọi độ tuổi, đặc biệt là với trẻ sơ sinh. Sự thiếu hụt vitamin K1 có thể tăng nguy cơ xuất hiện tình trạng xuất huyết não ở trẻ. Trên đây là những thông tin về rủi ro khi trẻ thiếu vitamin K1 và cách bổ sung vitamin K1 cho trẻ sơ sinh mà Nhà thuốc Thái Minh cung cấp. Hy vọng rằng những thông tin này sẽ giúp bố mẹ tự tin trong việc chăm sóc con cái. Chúc bạn đọc luôn khoẻ mạnh và an lành!
Nguồn tham khảo: Tổng hợp
Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Để được tư vấn cụ thể và chính xác, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế. Họ sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chính xác và phù hợp với tình trạng sức khỏe và nhu cầu của bạn.