Người bị sỏi thận được khuyên theo một chế độ ăn hàng ngày từ bác sĩ. Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa với việc bệnh nhân sỏi thận phải tuân thủ một chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt. Tuân thủ quá khắt khe một chế độ ăn có thể gây rối loạn ăn uống và thiếu hụt dinh dưỡng. Dưới đây là một số gợi ý về bữa sáng cho người bị sỏi thận, cũng như các thực phẩm nên ăn và tránh để bảo vệ sức khỏe.
Sỏi thận không chỉ được hình thành do thừa canxi, mà còn do nhiều yếu tố khác gây ra. Mặc dù nhiều người tuân thủ chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt nhưng vẫn mắc sỏi thận, trong khi đó nhiều người khác lại tiêu thụ sữa và ăn tôm cua mà không gặp vấn đề này. Thực đơn cho người bị sỏi thận phụ thuộc vào tình trạng sỏi và sức khỏe của mỗi người. Một lời khuyên quan trọng trong quá trình điều trị và phòng ngừa sỏi thận là hạn chế thực phẩm giàu oxalat.
Nguyên tắc ăn uống cho người sỏi thận
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, bệnh nhân mắc sỏi thận thường có chế độ ăn uống không lành mạnh, ít uống nước và tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều axit uric, axit oxalic,… Vì vậy, để điều trị và cải thiện tình trạng sỏi thận, rất quan trọng để tuân theo những nguyên tắc ăn uống sau đây:
- Duy trì cân bằng dinh dưỡng để tránh suy dinh dưỡng và suy nhược cơ thể, từ đó giúp giảm tình trạng nặng hơn của bệnh.
- Hạn chế tiêu thụ thực phẩm giàu đạm và muối. Lượng protein cần thiết hàng ngày nên ở mức khoảng 200g, và lượng muối nên giới hạn trong khoảng 3g mỗi ngày.
- Uống đủ lượng nước mỗi ngày.
- Bổ sung thực phẩm giàu vitamin vào chế độ ăn uống.
Bữa sáng cho người sỏi thận
Bữa sáng lý tưởng cho người bị sỏi thận là một phần trứng kết hợp với rau xanh, vì chúng có hàm lượng oxalate thấp và giàu chất xơ. Nếu bạn vẫn cảm thấy đói, bạn có thể bổ sung bằng việc ăn các loại trái cây như táo, lê, dứa hoặc dâu tây.
Trứng ăn với rau
Nguyên liệu cần chuẩn bị:
- 1/2 củ hành tây
- 1/2 quả ớt chuông
- 2 quả trứng
Cách chế biến:
- Tiến hành cắt hành tây và ớt chuông thành hạt lựu nhỏ.
- Sử dụng một ít dầu ô liu để xào hành tây và ớt chuông.
- Khi hành tây và ớt chuông đã chín, đẩy chúng sang một bên của chảo.
- Đặt 1-2 quả trứng vào chảo và thêm chút tiêu và muối.
- Tiếp tục đảo trứng cho đến khi chín, sau đó thêm 1-2 muỗng phô mai sợi lên trên.
- Cuối cùng thưởng thức món ăn.
Ngũ cốc, sữa tươi và việt quất
Để đảm bảo cung cấp đủ chất xơ và canxi cho người bị sỏi thận, một bữa sáng bổ dưỡng có thể bao gồm ngũ cốc kết hợp với sữa và các loại quả mọng như việt quất hoặc dâu tây. Chọn ngũ cốc ít oxalate từ các thương hiệu uy tín và chất lượng.
Nguyên liệu cần chuẩn bị:
- 1 ly ngũ cốc
- 1/2 ly sữa tươi
- 1/2 ly quả việt quất hoặc dâu tây
Cách chế biến:
- Trộn đều các nguyên liệu là có thể thưởng thức.
Yến mạch qua đêm
Nguyên liệu cần chuẩn bị:
- 1/2 ly yến mạch ăn liền
- 1/2 ly sữa tươi
- 1/3 ly sữa chua
- 1 muỗng hạt lanh
- 1/2 muỗng vani
- 2 muỗng mật ong
- 2 muỗng quả nam việt quất
- 2 muỗng hạt óc chó
Cách chế biến:
- Cho lần lượt các nguyên liệu yến mạch, sữa chua, óc chó, vani, mật ong, việt quất, hạt lanh vào hộp và cho vào tủ lạnh qua đêm.
- Trước khi ăn chỉ cần trộn đều các nguyên liệu, rất đơn giản và nhanh chóng cho những ai quá bận rộn.
Lưu ý: Có thể thay đổi loại hạt và trái cây để đa dạng hóa bữa ăn, tuy nhiên, chỉ chọn những loại hạt có hàm lượng oxalat thấp.
Granola, sữa chua và trái cây
Bữa sáng đã trở thành một công thức quen thuộc đối với nhiều người. Tuy nhiên, cần cẩn thận khi lựa chọn nguyên liệu, ưu tiên sữa chua không đường hoặc ít đường. Thay vì dùng đường, có thể tạo độ ngọt bằng cách sử dụng các loại trái cây có hàm lượng oxalate thấp như dâu tây, việt quất, dứa, đào, lê, nho và chuối. Cuối cùng, thêm vào một lượng nhỏ granola không đường và không hạnh nhân.
Nguyên liệu cần chuẩn bị:
- 1 ly granola
- 3/4 ly sữa chua
- 1/2 chén dâu tây.
Cách chế biến:
- Kết hợp đều các nguyên liệu trên để tạo ra một bữa sáng thưởng thức.
Trứng luộc
Quả trứng luộc là một lựa chọn bữa sáng lý tưởng cho người bị sỏi thận vì nó gần như không chứa oxalate. Bạn có thể ăn kèm với bánh mì hoặc các loại trái cây có hàm lượng oxalate thấp để tạo sự đa dạng trong thực đơn.
Các loại thực phẩm người bị sỏi thận nên ăn
Thực phẩm giàu canxi
Một sự hiểu lầm trong việc điều trị sỏi thận là cấm hoàn toàn canxi trong khẩu phần ăn. Tuy nhiên, nếu loại bỏ hoàn toàn canxi, không chỉ không hạn chế sự phát triển của bệnh mà còn tăng nguy cơ loãng xương, đồng thời làm tăng hấp thụ oxalat trong cơ thể, dẫn đến tăng khả năng mắc sỏi thận. Vì vậy, vẫn nên bổ sung canxi từ các nguồn thực phẩm như phô mai, hạt, sữa chua… vào khẩu phần ăn hàng ngày với lượng thích hợp.
Thực phẩm giàu vitamin
Để điều trị sỏi thận, cần bổ sung các loại vitamin A, B6 và D. Vitamin D giúp tăng cường quá trình hấp thụ và chuyển hóa canxi, vitamin B6 có khả năng giảm sự hình thành oxalat, trong khi vitamin A có tác dụng điều hòa hệ bài tiết nước tiểu và hạn chế sự hình thành sỏi thận.
Các loại vitamin này có thể được cung cấp thông qua nhiều nguồn thực phẩm, bao gồm lòng đỏ trứng, cá biển, sữa, các loại rau củ, khoai lang, hạt, trái cây và gạo nguyên cám.
Trái cây họ cam, quýt, bưởi
Các loại trái cây như cam, quýt, bưởi và chanh được biết đến với hàm lượng vitamin C cao, đồng thời chứa nhiều citrate, một chất có khả năng hòa tan một số thành phần gây ra sỏi thận. Do đó, việc bổ sung các loại trái cây này vào chế độ ăn hàng ngày của những người mắc sỏi thận là rất quan trọng.
Thực phẩm giàu chất xơ
Việc cung cấp đủ chất xơ trong chế độ ăn hàng ngày có vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi chất thức ăn, đồng thời có lợi cho hệ tiêu hóa và hệ bài tiết. Điều này đồng nghĩa với việc thường xuyên bổ sung chất xơ sẽ giúp người bệnh hạn chế sự hình thành sỏi.
Uống nhiều nước mỗi ngày
Bệnh nhân sỏi thận cần đặc biệt chú trọng vào việc uống đủ lượng nước hàng ngày. Chuyên gia khuyến nghị bệnh nhân tiêu thụ hơn 2.5 lít nước mỗi ngày để kích thích tiểu tiện thường xuyên, từ đó giảm khả năng tạo sỏi trong thận. Bệnh nhân có thể lựa chọn nhiều loại đồ uống như nước ép trái cây, nước canh hoặc súp để đảm bảo lượng nước đủ cho cơ thể.
Thực phẩm người sỏi thận nên tránh
Thực phẩm có oxalate cao
Các thực phẩm có hàm lượng oxalate cao được xem là một trong những nguyên nhân gây ra bệnh sỏi thận. Vì vậy, để giảm nguy cơ hình thành sỏi thận, người bị bệnh nên tránh tiếp xúc với các loại thực phẩm chứa nhiều oxalate như củ cải đường, rau bina và các thực phẩm tương tự.
Hạn chế muối
Chế độ ăn chứa nhiều muối được xem là một trong những nguyên nhân chính gây hình thành gốc oxalate trong cơ thể, gây ra sỏi thận và có tác động tiêu cực đến chức năng thận. Vì vậy, việc giới hạn lượng muối trong khẩu phần ăn hàng ngày là một yếu tố cực kỳ quan trọng đối với người bị sỏi thận.
Hạn chế đồ ngọt
Sự tiêu thụ đường và thực phẩm chứa nhiều fructose và sucrose có khả năng tăng nguy cơ sỏi thận và bệnh tiểu đường. Đặc biệt, socola cũng có khả năng tăng gốc oxalate, do đó, người bệnh cần hạn chế mức độ tiêu thụ của các loại thực phẩm này.
Hạn chế protein
Việc tiêu thụ protein có thể dẫn đến sự tích tụ axit uric trong máu và tạo điều kiện cho sự hình thành các tinh thể urat trong thận, gây ra sỏi thận. Vì vậy, bệnh nhân nên hạn chế lượng protein trong chế độ ăn uống, đặc biệt là protein từ thịt đỏ.
Hạn chế thức ăn nhanh, nhiều dầu mỡ
Thức ăn nhanh và chứa nhiều dầu mỡ thường có hàm lượng cao đạm, muối và chất béo, có thể ảnh hưởng xấu đến hoạt động của thận và tăng nguy cơ mắc các bệnh như béo phì và tiểu đường. Đối với bệnh nhân sỏi thận, nên hạn chế tối đa tiêu thụ những loại thực phẩm này và ưu tiên các phương pháp chế biến như luộc và hấp.
Tránh thực phẩm giàu kali
Nồng độ kali cao trong máu sẽ tạo áp lực lớn hơn cho thận, làm giảm khả năng bài tiết của thận và dần dần gây hình thành sỏi và cản trở quá trình loại bỏ sỏi khỏi cơ thể. Vì vậy, cần tránh tiêu thụ các thực phẩm giàu kali như khoai tây, chuối, bơ,…
Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị hiệu quả sỏi thận. Vì thế, thông qua gợi ý về bữa sáng cho người mắc sỏi thận, cung cấp thông tin về thực phẩm nên và không nên ăn, nhằm giúp người bệnh hiểu về nguyên tắc dinh dưỡng cơ bản và hạn chế tiêu thụ thực phẩm không tốt, từ đó cải thiện quá trình điều trị và ngăn ngừa tái phát bệnh.
Nguồn tham khảo: Tổng hợp
Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Để được tư vấn cụ thể và chính xác, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế. Họ sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chính xác và phù hợp với tình trạng sức khỏe và nhu cầu của bạn.