Có nhiều người hiểu lầm rằng viêm tai giữa là một bệnh không quá nghiêm trọng mà không biết rằng nó có thể gây di chứng kéo dài suốt đời. Bệnh này có thể xảy ra ở mọi độ tuổi, tuy nhiên, phổ biến nhất là trong nhóm trẻ từ 6 – 36 tháng tuổi. Điều này khiến nhiều người lo lắng và có câu hỏi “Bệnh viêm tai giữa có di truyền không?”
Viêm tai giữa là tình trạng nhiễm trùng tai do viêm của ống vòi nhĩ gây ra, dẫn đến sự rối loạn chức năng. Khi bị viêm, người bệnh có thể trải qua những triệu chứng như cảm giác ù tai, đau nhói sâu bên trong tai và sự giảm sút khả năng nghe do dịch tụ trong không gian tai giữa và có thể dẫn đến việc mủ chảy.
Những dạng viêm tai giữa phổ biến
Các loại viêm tai giữa được phân loại dựa trên những biểu hiện đặc trưng mà thường gặp như sau:
- Viêm tai giữa cấp tính: Xảy ra khi niêm mạc tai giữa bị nhiễm trùng đột ngột, có dấu hiệu sưng đỏ và tạo mủ. Những người mắc viêm tai giữa cấp tính thường gặp các triệu chứng như sốt, co giật tai, đau tai và dưới màng nhĩ có dịch mủ.
- Viêm tai giữa mãn tính: Đây là trường hợp nhiễm trùng tai kéo dài trong thời gian từ vài tháng đến vài năm. Viêm tai giữa mãn tính có thể gây ra tình trạng dịch chảy từ ống tai, làm suy giảm thính lực và thủng màng nhĩ, tuy nhiên không gây ra cảm giác đau.
- Viêm tai giữa ứ dịch: Khi tai bị nhiễm trùng và xuất hiện dịch nhầy, có thể là triệu chứng của viêm tai giữa ứ dịch. Người bệnh thường cảm thấy tai đầy và thính lực suy giảm kéo dài trong nhiều tháng.
- Viêm tai giữa ứ dịch mãn tính: Trạng thái này xảy ra khi dịch nhầy và mủ tích tụ trong tai sau một khoảng thời gian dài mà không gây ra nhiễm trùng. Theo thời gian, bệnh trở thành thể mãn tính, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng nghe và có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho người mắc viêm tai giữa.
Viêm tai giữa có di truyền không?
Mặc dù đã có nhiều nghiên cứu, hiện tại vẫn chưa có câu trả lời chính xác cho câu hỏi về di truyền của viêm tai giữa. Dưới đây là một số kết quả từ những nghiên cứu được tiến hành:
- Có sự phân nhóm gia đình trong các trường hợp viêm tai giữa, cho thấy yếu tố di truyền có thể góp phần vào bệnh lý này.
- Tiền sử gia đình cũng được xem là một yếu tố nguy cơ cho viêm tai giữa.
Tuy nhiên, việc xác định mối liên hệ di truyền của viêm tai giữa là một vấn đề phức tạp, bởi việc tách riêng yếu tố di truyền khỏi ảnh hưởng của môi trường là một thách thức.
Viêm tai giữa thường xảy ra phổ biến ở trẻ em hơn so với người lớn. Nguyên nhân chính là do hệ thống miễn dịch của trẻ em chưa phát triển hoàn thiện và cấu trúc vòi nhĩ ngắn và nằm ngang, tạo điều kiện thuận lợi cho sự tích tụ chất lỏng phía sau màng nhĩ. Tuy nhiên, vẫn còn nghi ngờ về yếu tố di truyền góp phần vào nguy cơ mắc viêm tai giữa ở trẻ em.
Vì sao viêm tai giữa hay gặp ở trẻ nhỏ?
Tác nhân gây bệnh
- Phế cầu.
- Haemophilus Influenzae (HI).
- Liên cầu khuẩn nhóm A.
- Tụ cầu vàng.
- Virus hợp bào hô hấp.
Yếu tố nguy cơ
- Môi trường sống: Thời tiết thay đổi đột ngột, mưa ẩm, khói xe, khói thuốc lá, thuốc lào, than, bụi bẩn … có thể tăng nguy cơ mắc viêm tai giữa ở trẻ.
- Trẻ mới đi mẫu giáo hay nhà trẻ, trẻ vừa cai sữa hoặc đang thay đổi chế độ ăn dặm.
- Nhiễm khuẩn suy hô hấp cấp.
- Dị ứng.
- Do cấu trúc tai trẻ chưa hoàn chỉnh: Vòi nhĩ là cầu nối giữa tai trong của trẻ sẽ và mặt sau cổ họng. Khác với người lớn, trẻ em có vòi nhĩ ngắn hẹp, dễ phù nề nên dễ bị tắc hơn. Khi đó, chất thải không thoát được khiến vi khuẩn hoặc dịch mủ kẹt lại bên trong tai gây nhiễm trùng.
- Bất thường sọ mặt: Hội chứng Down hay khe hở vòm.
Nguyên nhân gây viêm tai giữa
- Rối loạn chức năng vòi nhĩ.
- Nhiễm trùng đường hô hấp: Viêm họng, viêm VA, viêm xoang, viêm amidan.
Chăm sóc bệnh nhân viêm tai giữa
Sau khi nhận được chẩn đoán mắc viêm tai giữa, bên cạnh việc tuân thủ hướng dẫn điều trị từ bác sĩ, người bệnh cần quan tâm đến chế độ ăn uống và lối sống hàng ngày. Dưới đây là những điểm cần lưu ý:
Nên ăn gì khi bị viêm tai giữa?
- Các loại thực phẩm, trái cây, rau củ giàu vitamin C.
- Bổ sung các loại rau xanh nhằm cung cấp nhiều chất xơ và khoáng chất.
- Sử dụng dầu thực vật thay thế mỡ động vật trong các món ăn hàng ngày.
- Ăn nhiều các loại cá biển.
- Thức ăn nên được chế biến mềm, khuyến cáo dùng các món luộc thay vì các món chiên xào.
Viêm tai giữa kiêng ăn gì?
- Các nhóm thực phẩm có nguy cơ làm tăng đường huyết.
- Thức ăn cứng, khó cắn, khó nhai, khó nuốt.
- Các loại thực phẩm dạng sấy khô.
- Thức ăn nhiều dầu mỡ.
- Món ăn nhiều gia vị, cay nóng, thức ăn nhanh, đồ chiên xào.
Viêm tai giữa cần chú ý gì?
- Vệ sinh tai mũi họng nhẹ nhàng, thường xuyên và đúng cách theo chỉ dẫn bác sĩ.
- Trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi nên cho bú mẹ hoàn toàn và tăng số lần bú.
- Uống thuốc đầy đủ, đều đặn và không bỏ liều.
- Uống nhiều nước.
- Nếu có biểu hiện sốt nên chườm bằng khăn ấm, mặc quần áo mỏng, thoáng khí.
- Cần nhanh chóng tới gặp bác sĩ nếu có bất kỳ dấu hiệu sau: Đau nhức quá sức chịu đựng, trẻ nhỏ quấy khóc nhiều hơn, sốt cao liên tục, nôn mửa,…
- Tái khám định kỳ để theo dõi tiến triển của viêm tai giữa, hiệu quả trong điều trị và có hướng điều chỉnh thích hợp.
Phòng ngừa bệnh viêm tai giữa
Bạn hoàn toàn có thể phòng ngừa viêm tai giữa bằng cách ghi nhớ và thực hiện các lưu ý sau:
- Lúc thời tiết chuyển sang mùa đông, cần chú ý giữ ấm cho vùng tai, cổ và gan bàn chân.
- Khi tiến hành vệ sinh tai mũi họng phải sát trùng dụng cụ khi vệ sinh, không rửa quá sâu hay quá mạnh tay để tránh làm tổn thương màng nhĩ.
- Tuyệt đối không ngoáy mũi, ngoáy tai bằng tay, nhất là sau khi vừa tiếp xúc với những môi trường lạ, ô nhiễm.
- Nếu được chẩn đoán mắc bất kỳ bệnh lý nào liên quan đến tai – mũi – họng cần điều trị sớm để dứt điểm và dự phòng viêm nhiễm lên vùng tai.
- Khi đi ra ngoài, hãy đeo khẩu trang tránh tiếp xúc với môi trường khói bụi, lọc không khí.
- Vệ sinh nhà cửa thường xuyên, sạch sẽ, gọn gàng.
- Nếu tham gia bơi lội nên lựa chọn khu nước sạch và vệ sinh tai ngay sau khi bơi.
- Không nên để trẻ nằm khi bú sữa mẹ.
- Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với bệnh nhân bị cảm thông thường hay cảm cúm.
Thông qua bài viết trên, bạn đã có thể thu thập được những thông tin quan trọng về viêm tai giữa. Đây là một căn bệnh mà nhiều người thường coi thường cho đến khi gặp phải biến chứng, khiến việc điều trị trở nên khó khăn hơn. Vì vậy, đặc biệt là các bậc phụ huynh, cần tự proactive hơn trong việc phòng ngừa bệnh cho con em mình, nhằm giúp các bé có một cơ thể khỏe mạnh và phát triển toàn diện nhất.
Nguồn tham khảo: Tổng hợp
Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Để được tư vấn cụ thể và chính xác, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế. Họ sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chính xác và phù hợp với tình trạng sức khỏe và nhu cầu của bạn.