Sai lầm khiến con mất cơ hội tăng chiều cao mà ba mẹ nên lưu ý

Các mốc tăng trưởng chiều cao của một đứa trẻ bình thường

Theo PGS.TS.BS Huỳnh Thoại Loan – chuyên gia tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, quá trình phát triển chiều cao của trẻ thông thường có các giai đoạn sau đây:

• Khi mới sinh, trẻ thường có chiều cao từ 48 – 52 cm.
• Trong năm đầu đời, chiều cao tăng khoảng 20 – 25 cm.
• Năm thứ hai, tăng khoảng 12 cm.
• Năm thứ ba, tăng khoảng 10 cm.
• Từ 4 – 11 tuổi, trẻ thường tăng chiều cao khoảng 6 – 7 cm mỗi năm.
• Trong giai đoạn dậy thì, bé gái tăng từ 6 – 10 cm mỗi năm và bé trai tăng từ 6,5 – 11 cm mỗi năm.

Nếu trẻ không đạt được mức tăng trưởng chiều cao theo độ tuổi như đã nêu, điều này cho thấy trẻ đang chậm phát triển chiều cao. Một số trường hợp, cha mẹ thậm chí có thể nhận thấy các dấu hiệu rõ ràng như trẻ thấp bé hơn so với bạn bè cùng lớp, hoặc khi đến tuổi dậy thì, trẻ vẫn không có các dấu hiệu như phát triển vòng ngực ở bé gái hay đột nhiên thay đổi giọng điệu ở bé trai.

Chỉ nghĩ đến vấn đề dinh dưỡng khi bé chậm lớn

Nhận diện dấu hiệu chậm phát triển chiều cao thường khá dễ dàng. Tuy nhiên, khi con trẻ có chiều cao thấp bé, cha mẹ thường chỉ quan tâm đến vấn đề dinh dưỡng. Một số cha mẹ cố gắng tăng cường cho bé ăn uống các thực phẩm như thịt, sữa, hải sản, ngũ cốc, trái cây và rau quả tươi để hy vọng bé sẽ phát triển chiều cao nhanh chóng như bạn bè cùng lứa. Trái lại, một số phụ huynh tự ý cho con uống các loại thuốc bổ hoặc thực phẩm chức năng có tác dụng tăng chiều cao mà không có sự hướng dẫn từ bác sĩ.

Đúng là có ba giai đoạn phát triển quan trọng trong quá trình phát triển của trẻ, bao gồm giai đoạn bào thai, giai đoạn từ 0 – 3 tuổi và giai đoạn dậy thì. Trong đó, dinh dưỡng đóng góp hơn 30% vào chiều cao của người khi trưởng thành.

Ngoài chế độ dinh dưỡng, nhiều yếu tố khác như di truyền, quá trình mang thai, thói quen sinh hoạt, môi trường sống và nội tiết tố đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển chiều cao. Trong số đó, hormone tăng trưởng (GH) được xem là yếu tố quan trọng quyết định vóc dáng của con người từ khi mới sinh cho đến khi trưởng thành.

Hormone tăng trưởng (GH) có vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh quá trình trao đổi chất trong cơ thể, có tác động mạnh đến việc phát triển khối cơ và mật độ xương. GH tham gia vào xây dựng các mô và cơ quan trong cơ thể. Nó kích thích sự phát triển của mô sụn ở đầu xương, tăng độ dày của màng xương, giúp cơ bắp trở nên vững chắc và giúp vết thương nhanh lành. Khi thiếu hụt GH, trẻ có thể chậm phát triển, thấp bé, suy dinh dưỡng và hạn chế chiều cao khi trưởng thành.

Vì vậy, ngoài việc quan tâm đến dinh dưỡng, khi con có chiều cao thấp bé, cha mẹ cũng nên cho bé kiểm tra nội tiết. Điều trị đúng thời điểm là vô cùng quan trọng, vì nếu bỏ lỡ “giai đoạn vàng” phát triển, đầu xương đóng lại có thể khiến bé không thể phát triển chiều cao tối đa.

Vấn đề nội tiết trong các giai đoạn phát triển

Cha mẹ cần tập trung quan sát sự phát triển của bé trong những giai đoạn quan trọng. Để đảm bảo bé phát triển tốt nhất, cần cung cấp cho bé đủ dinh dưỡng, duy trì sinh hoạt điều độ và thường xuyên tham gia vào các hoạt động thể thao. Nếu bé không đạt đến tiềm năng phát triển theo tiêu chuẩn dù đã áp dụng các biện pháp trên, cần xem xét vấn đề chậm phát triển có thể do thiếu hormone tăng trưởng.

Áp dụng liệu pháp hormone để điều trị chậm phát triển có thể giúp bé cải thiện chiều cao đáng kể. Thời điểm tối ưu để thực hiện liệu pháp này là trong giai đoạn dậy thì, tức là 14 – 15 tuổi ở bé gái và 15 – 16 tuổi ở bé trai. Ngoài trường hợp bé gặp kém phát triển chiều cao, liệu pháp hormone tăng trưởng còn được đề xuất trong trường hợp trẻ sinh non hoặc bị mắc Hội chứng Turner và các trường hợp tương tự.

Sự kém phát triển ở bé chủ yếu là do việc cung cấp dinh dưỡng chưa đủ và hợp lý. Đặc biệt, canxi – chất cần thiết quan trọng đóng góp vào sự tăng trưởng chiều cao – chỉ mới được cung cấp đạt 60% nhu cầu. Ngoài ra, giai đoạn thai kỳ và từ 0 – 3 tuổi thường chưa được quan tâm đúng mức, làm cho bé bỏ lỡ cơ hội phát triển chiều cao toàn diện.

Nguồn tham khảo: Tổng hợp

Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Để được tư vấn cụ thể và chính xác, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế. Họ sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chính xác và phù hợp với tình trạng sức khỏe và nhu cầu của bạn.