Viêm tụy cấp: Triệu chứng và cách điều trị viêm tụy cấp tại nhà

Bệnh viêm tụy cấp có thể kéo dài từ 5 đến 7 ngày trong các trường hợp nhẹ, và thường tự khỏi mà không gây ra những di chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, khi mắc phải viêm tụy cấp xuất huyết, tỷ lệ tử vong sẽ rất cao. Trong bài viết sau đây, Nhà thuốc Long Châu sẽ cung cấp thông tin hữu ích về bệnh viêm tụy cấp và hướng dẫn cách tự điều trị bệnh viêm tụy cấp tại nhà.

Viêm tụy cấp là bệnh gì?

Viêm tụy cấp là một trạng thái viêm nhiễm cấp tính xảy ra trong các mô tụy, bao gồm cả tổn thương ở các cơ quan lân cận. Nếu không được điều trị, viêm tụy cấp có thể gây nguy hiểm đến tính mạng con người.

Tuyến tụy thường có chức năng sinh lý là tiết ra các men tụy như trypsin, amylase, lipase… để hỗ trợ quá trình tiêu hóa thức ăn trong cơ thể. Các men này ban đầu được tiết ra ở dạng không hoạt động, và khi chúng đến tá tràng, chúng sẽ được kích hoạt thành các men có lợi.

Tuy nhiên, trong viêm tụy cấp, do một số nguyên nhân, tế bào nang tụy trở nên nhạy cảm và phản ứng với axit, acetylcholine, cholecystokinin… Điều này dẫn đến việc các men này được kích hoạt ngay trong ống tụy, gây tổn thương và viêm nhiễm mô tụy.

Trên lâm sàng, viêm tụy cấp thường được phân thành hai dạng chính:

1. Thể viêm tụy cấp không tái chủng: Dạng này thường nhẹ và không gây ra tử vong.
2. Thể viêm tụy cấp tái chủng hoặc xuất huyết hoại tử: Đây là dạng nghiêm trọng hơn, và tỷ lệ tử vong trong trường hợp này chiếm khoảng 80 – 90%.

Triệu chứng và biến chứng của bệnh viêm tụy cấp

Để có hiểu biết rõ hơn về bệnh viêm tụy cấp, độc giả cần tìm hiểu về các dấu hiệu và biến chứng của bệnh để quản lý tình trạng sức khỏe một cách tốt hơn.

Các triệu chứng:

Trên phương diện lâm sàng, triệu chứng của viêm tụy cấp không luôn đồng nhất, tuy nhiên vẫn có một số dấu hiệu có thể xảy ra, bao gồm:

• Đau bụng cấp:

Vị trí đau thường nằm ở vùng thượng vị, mức độ đau mạnh mẽ và xuất hiện đột ngột sau khi người bệnh ăn thức ăn giàu protein, mỡ hoặc uống rượu. Cơn đau có thể kéo dài liên tục hoặc xảy ra theo cách cơn và có thể lan từ phía sau lưng sang hai bên cột sống. Cơn đau của viêm tụy cấp thường bị nhầm lẫn với cơn đau dạ dày.

• Buồn nôn, nôn:

Triệu chứng buồn nôn, nôn thường xảy ra sau cơn đau và không có mối liên hệ với các dấu hiệu đau. Nội dung nôn có thể là dịch dạ dày, dịch mật hoặc thậm chí là máu.

• Đầy bụng và khó tiêu:

Đây là các dấu hiệu phổ biến của viêm tụy cấp ở dạng nặng. Có một số triệu chứng kèm theo như hạ huyết áp, rối loạn ý thức…

Biến chứng 

Cấp cứu cơn viêm tụy cấp ngay tại nhà

Theo hướng dẫn từ bác sĩ chuyên khoa, chúng ta cần ưu tiên và xử trí một cách cấp bách và khẩn trương khi đối diện với một bệnh nhân mắc viêm tụy cấp. Dưới đây là các chỉ dẫn mà bạn nên tuân thủ, bao gồm:

• Trong trường hợp bệnh nhân nôn, hãy để bệnh nhân nôn hết. Điều này giúp giảm áp lực cho dạ dày và giảm đau cho bệnh nhân.
• Đặt người bệnh ở tư thế đầu ngang, không đặt đầu cao hơn thân người. Điều này giúp duy trì tuần hoàn máu lên não, đặc biệt khi bệnh nhân có huyết áp thấp, từ đó tránh tình trạng hôn mê.
• Tuyệt đối không cho bệnh nhân ăn hoặc uống bất cứ thứ gì, bao gồm cả sữa, nước đường hoặc thuốc. Việc này có thể làm tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng ngay lập tức. Việc không ăn uống được coi là biện pháp tốt nhất trong trường hợp bệnh nhân bị viêm tụy cấp đột ngột.
• Không xoa bụng, không ấn hoặc đặt bất kỳ vật gì lên bụng của bệnh nhân để tránh kích thích tụy và gây xuất huyết tụy, từ đó tăng nguy cơ tử vong. Hãy để bệnh nhân tìm tư thế giảm đau tự nhiên để hạn chế tác động tiêu cực đến hệ tim mạch.
• Hãy đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để được xử trí và chữa trị kịp thời.

Đây là những nguyên tắc cơ bản để xử trí khi gặp phải bệnh nhân mắc viêm tụy cấp ngay tại nhà. Tuy nhiên, đối với những trường hợp viêm tụy cấp nhẹ, bệnh nhân có thể tự điều trị tại nhà. Vậy cách điều trị viêm tụy cấp tại nhà như thế nào?

Cách điều trị viêm tụy cấp tại nhà 

Dù người bệnh đang trong tình trạng viêm tụy cấp ở thể nhẹ hay thể nặng, quan trọng là bạn nên tuân thủ các nguyên tắc đã được đề cập ở phần trước. Sau khi đã vượt qua giai đoạn nguy hiểm, người bệnh viêm tụy cấp cần tuân thủ một chế độ ăn thức ăn mềm, giới hạn dầu mỡ và chia thành nhiều bữa nhỏ. Ngoài ra, người bệnh cũng có thể áp dụng cách điều trị viêm tụy cấp tại nhà bằng cách sử dụng một số bài thuốc dân gian sau đây:

Bài thuốc 1:

Sử dụng 150gr đậu xanh, 50gr ý dĩ và nấu thành canh nhạt với nước vừa đủ. Uống liều 50ml/giờ/ngày. Bài thuốc này có tác dụng giải độc, giảm nhiệt đồ và giúp giảm cơn viêm tụy cấp tái phát.

Bài thuốc 2:

Sử dụng 1500gr mướp già, rửa sạch và giã lấy nước uống. Uống liều 50ml/giờ/ngày. Bài thuốc này dành cho người bệnh viêm tụy cấp phát cơn cấp tính.

Bài thuốc 3:

Sử dụng 250gr khoai môn, rửa sạch và xay sống để lấy nước, hoặc đun sôi khoai môn với nước để uống nhạt. Uống liều 50ml/lần/ngày. Bài thuốc này giúp giảm đáng kể triệu chứng viêm tụy cấp hoặc mãn tính.

Bài thuốc 4:

Đun nóng 500gr dầu vừng, uống liều 10ml/lần. Nếu ăn cùng với tụy lợn, hiệu quả điều trị cho người bệnh viêm tụy cấp tính hoặc mãn tính sẽ được tăng cường, vì bài thuốc này có tác dụng giải độc và tiêu mủ.