Đuối nước là gì?

Đuối nước, hay còn gọi là ngạt nước, là hiện tượng mà khí quản của con người bị chất lỏng (thường là nước) xâm nhập, gây khó thở. Khi hít phải nước, theo phản xạ, nạn nhân sẽ ngừng thở và tim đập chậm lại. Tình trạng ngừng thở kéo dài dẫn đến thiếu oxy máu, tăng nhịp tim và huyết áp.

Khi ngừng thở kéo dài trong khoảng thời gian từ 20 giây đến 2-5 phút, đạt đến ngưỡng giới hạn, nhịp thở trở lại, gây co thắt thanh quản. Lúc này, cơn ngừng thở lần hai xảy ra và sau đó là các nhịp thở bắt buộc, khiến nước và các dị vật đi vào phổi. Do thiếu oxy, các cơ quan bị tổn thương, nhịp tim chậm dần, rối loạn nhịp và cuối cùng là ngừng tim và tử vong.

Đuối nước được chia thành hai trường hợp: chết đuối khi phổi có nước và chết đuối khi phổi không có nước (còn được gọi là chết đuối khô). Chết đuối khô thường xảy ra với những người không biết bơi khi bị chìm xuống nước.

Vì thiếu oxy, nạn nhân sẽ có những biểu hiện như:

• Ho dữ dội, sặc sụa.
• Suy hô hấp với hơi thở nhanh và nông, co kéo liên sườn, da xanh tím.
• Tăng tiết đờm kết hợp với máu.
• Mất ý thức, co giật.
• Phù não do thiếu oxy não.
• Rối loạn nhịp tim, giảm huyết áp.
• Đau ngực.

Hướng dẫn sơ cứu người bị đuối nước

Nguyên tắc sơ cứu người bị đuối nước

Nếu nạn nhân vẫn tỉnh táo và giãy giụa dưới nước, bạn cần tìm cách đưa họ lên bờ. Nếu không biết bơi, hãy tìm một khúc gỗ, phao hoặc vật nổi khác để ném xuống và giúp họ bám vào để lên bờ và tìm sự trợ giúp từ người khác.

Quan trọng là không nhảy xuống nước nếu bạn không biết bơi. Nạn nhân trong tình huống này thường hoảng loạn và có thể nắm chặt bất cứ điều gì xung quanh, kể cả người đang cố gắng cứu họ. Để tránh những sai lầm, bạn nên tìm các vật nổi trên mặt nước để nạn nhân bám vào, sau đó tìm người khác để đến giúp đỡ.

Khi bệnh nhân đã được đưa lên bờ, cần thực hiện cấp cứu ngay tại chỗ, nhanh chóng và đúng phương pháp.

Hãy kiên nhẫn tiếp tục cấp cứu trong một khoảng thời gian dài.

Cách sơ cứu người bị đuối nước

Nhanh chóng đưa nạn nhân ra khỏi nước ngay khi phát hiện

Để cứu nạn nhân, có thể sử dụng các phương tiện như ném phao, cây sào để nạn nhân nắm. Trong trường hợp không có phương tiện sẵn có, người cứu hộ có thể tự bơi đến cứu nạn nhân, tuy nhiên phải đáp ứng yêu cầu về sức khỏe và khả năng bơi cũng như có kiến thức về tư thế cứu hộ. Có ba tư thế cứu hộ thông thường được sử dụng:

• Quàng một tay từ vai vòng qua nách đối diện của nạn nhân.
• Sử dụng hai tay giữ hai bên đầu của nạn nhân, người cứu hộ dùng hai chân bơi ngửa về bờ.
• Nếu nạn nhân có tóc dài, người cứu hộ có thể túm lấy tóc, hoặc túm lấy cổ áo và kéo nạn nhân về phía sau.

Đặt người bị nạn nằm ở nơi khô ráo, thông thoáng

Để thực hiện các biện pháp sơ cứu dễ dàng và tăng tỷ lệ cứu sống, hãy đặt người bệnh ở một nơi thoáng mát và khô ráo để tránh những tình huống không mong muốn xảy ra.

Kiểm tra tình trạng của nạn nhân

Nếu nạn nhân vẫn có khả năng tự thở:

Đặt người bị nạn nằm nghiêng an toàn để đảm bảo sự thoải mái và tăng khả năng thở.

Nếu nạn nhân ngừng thở (không có sự di động của lồng ngực):

Áp dụng phương pháp thổi hơi cứu hộ. Sử dụng một tay bịt mũi, tay còn lại kéo hàm xuống để mở miệng của nạn nhân. Tiếp theo, hít một hơi thật sâu và đặt miệng ngậm chặt lên miệng nạn nhân để thổi hơi vào. Để tránh lây nhiễm, có thể đặt một miếng khăn hoặc vải khô lên miệng nạn nhân. Thổi hơi cứu hộ phải đủ mạnh để làm lồng ngực của nạn nhân phồng lên và xẹp xuống theo nhịp. Nếu nạn nhân không tỉnh lại sau 2 lần thổi hơi, thì cần ngay lập tức thực hiện hồi sinh tim phổi bằng cách ép tim và thổi hơi, và tuân thủ đúng thứ tự C – A – B (ép tim – khai thông đường thở – thổi hơi).

Kỹ thuật ép tim – thổi ngạt

• Thực hiện ép tim tại vị trí nằm phía dưới xương ức, với mức độ lún khoảng 1/3 – 1/2 ngực (khoảng 4 – 5cm với người trưởng thành), với tần suất 100 lần mỗi phút.
• Nguyên tắc là ép mạnh, ép nhanh, không ngừng và đảm bảo rằng ngực phồng lên đầy đặn sau mỗi lần ép.
• Đối với người trưởng thành, tỷ lệ ép tim/thổi hơi là 30/2, trong khi đối với trẻ em thì tỷ lệ này là 15/2.
• Kiểm tra mạch sau mỗi 5 chu kỳ ép tim và thổi hơi (1 chu kỳ gồm 30 lần ép tim/2 lần thổi hơi), hoặc sau mỗi 2 phút.
• Giữ ấm cho nạn nhân: Khi nạn nhân đã lâu trong nước, nhiệt độ cơ thể sẽ giảm, do đó cần giữ ấm bằng cách lấy quần áo ướt ra, đắp một cái chăn khô hoặc khăn khô lên cơ thể nạn nhân.
• Ngay lập tức đưa nạn nhân đuối nước đến cơ sở y tế gần nhất.

Lưu ý khi sơ cứu người bị đuối nước

Không dốc ngược nạn nhân: 

Phải cấp cứu thổi ngạt ngay 

Khi đưa đầu nạn nhân lên khỏi mặt nước và tiếp xúc với không khí, chỉ sau khoảng 1 phút ngừng thở, sẽ bắt đầu xuất hiện các tổn thương trong cơ thể con người. Sau 10 phút, chắc chắn sẽ để lại di chứng và sau 15 phút, không thể cứu sống được nữa. Do đó, việc thực hiện động tác sơ cứu thổi ngạt phải được thực hiện ngay sau khi đưa nạn nhân lên khỏi mặt nước.

Thiếu oxy trong thời gian dài sẽ gây ra các hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt là đối với não, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Vì vậy, rất quan trọng để tập trung và kiên trì trong quá trình cấp cứu nạn nhân, chỉ khi nào nạn nhân đã bắt đầu thở lại thì mới cần đưa họ tới bệnh viện.