Rối loạn phân ly tập thể: Dấu hiệu, nguyên nhân và cách điều trị

Rối loạn phân ly tập thể thuộc nhóm các bệnh tâm thần, có tỷ lệ mắc bệnh khoảng 0.3 – 0.5% trong dân số. Bệnh này thường bắt nguồn từ sự kiện căng thẳng và thường xuất hiện ở người trẻ, đặc biệt là phụ nữ. Triệu chứng lâm sàng của bệnh rất đa dạng và phong phú, nguyên nhân cũng chưa được rõ ràng. Điều này gây ra khó khăn trong quá trình chẩn đoán và điều trị bệnh.

Rối loạn phân ly tập thể là gì?

Rối loạn phân ly hay còn được gọi là rối loạn thần kinh chức năng hoặc hysteria, là một tình trạng rối loạn tâm thần liên quan đến sự mất kết nối và gián đoạn giữa suy nghĩ, ký ức, môi trường xung quanh, hành động và đặc điểm cá nhân. Người mắc rối loạn phân ly trải qua các trạng thái không tự chủ có thể gây hại cho sức khỏe và ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày.

Rối loạn phân ly thường phát triển như một phản ứng sau chấn thương và sự gắn kết của những ký ức khó khăn. Triệu chứng của bệnh có thể biến đổi từ mất trí nhớ đến các biểu hiện thay đổi đột ngột. Những triệu chứng này thường khác nhau tùy thuộc vào từng loại rối loạn phân ly cụ thể. Trạng thái căng thẳng kéo dài có thể làm cho các triệu chứng trở nên nặng hơn và rõ ràng hơn.

Dấu hiệu của rối loạn phân ly tập thể

Các dấu hiệu của rối loạn phân ly thường mang tính đa dạng. Theo các chuyên gia y tế, các triệu chứng của rối loạn phân ly có thể khác nhau tùy thuộc vào từng bệnh nhân. Một số triệu chứng phổ biến thường gặp bao gồm:

• Triệu chứng về thể chất:

Các triệu chứng liên quan đến cơ thể bao gồm co cơ, run rẩy, co giật, đau đớn không rõ nguyên nhân, mất cảm giác hoặc tê liệt ở một phần cơ thể, khó thở, rối loạn tiêu hóa, rối loạn hành vi, nhịp tim tăng, hệ miễn dịch suy yếu.

• Triệu chứng về tâm lý:

Cảm thấy căng thẳng, lo lắng, hoảng loạn và khóc thét, cảm giác tuyệt vọng, tự ti, mất niềm tin vào người khác. Luôn cảm thấy không an toàn, dễ bị kích động, nổi nóng, rối loạn tâm trạng, khó kiểm soát cảm xúc và cảm giác bị cô lập. Hành vi kỳ lạ và không đồng nhất, giả vờ hay chứng tỏ sự “mất trí”, mất khả năng giao tiếp hoặc phản ứng quá mức với các tình huống bình thường.

• Triệu chứng về hình ảnh:

Đây là sự hiện diện của các triệu chứng về thị giác hoặc thính giác mà không có cơ sở vật lý, ví dụ như nhìn thấy hình ảnh kỳ lạ, nghe tiếng nói hoặc tiếng ồn không tồn tại.

Các triệu chứng của rối loạn phân ly thường có xu hướng lan truyền trong một nhóm người có tính chất dễ bị ảnh hưởng. Chỉ cần một người trong nhóm có triệu chứng phân ly, những người khác cũng có thể bị ảnh hưởng theo. Ví dụ, nếu một người khóc, những người khác cũng có thể khóc, hoặc nếu một người có cơn co giật, những người khác nhìn thấy cũng có thể bị co giật theo…

Nguyên nhân dẫn đến chứng rối loạn phân ly

Nguyên nhân chính của các rối loạn phân ly vẫn chưa được xác định một cách chính xác, tuy nhiên, có một số yếu tố được cho là có liên quan. Dưới đây là một số nguyên nhân chủ yếu được đề xuất:

• Sang chấn tâm thần

Áp lực tâm lý lớn có thể làm mất cân bằng trong khả năng xử lý cảm xúc và góp phần vào sự phát triển của rối loạn phân ly. Các sự kiện như bạo lực gia đình, lạm dụng, tai nạn hoặc chiến tranh có thể đóng vai trò trong việc hình thành rối loạn phân ly.

• Môi trường gia đình

Môi trường gia đình không ổn định, xung đột hoặc thiếu sự yêu thương và chăm sóc có thể đóng góp vào sự hình thành của rối loạn phân ly. Sự xáo trộn và bất ổn trong gia đình có thể ảnh hưởng đến tâm lý của cá nhân.

• Yếu tố di truyền

Một số nghiên cứu cho thấy có yếu tố di truyền trong rối loạn phân ly. Có khả năng rằng các gia đình có thành viên bị rối loạn phân ly sẽ có nguy cơ cao hơn để phát triển rối loạn này.

• Các yếu tố văn hóa và xã hội

Một số yếu tố văn hóa và xã hội có thể ảnh hưởng đến tâm lý và gây ra rối loạn phân ly. Chẳng hạn, áp lực về vai trò xã hội và tiêu chuẩn xã hội có thể tác động đến cách cá nhân xử lý cảm xúc và xây dựng bản thân.

• Các yếu tố tâm lý

Các vấn đề tâm lý khác nhau như rối loạn lo âu, rối loạn tâm lý, rối loạn giấc ngủ và các rối loạn tâm lý khác cũng có thể góp phần vào phát triển rối loạn phân ly.

Chẩn đoán và điều trị rối loạn phân ly tập thể

Để điều trị rối loạn phân ly tập thể, cần phối hợp sử dụng các phương pháp tâm lý, hành vi và y tế. Dưới đây là một số phương pháp điều trị phổ biến để kiểm soát rối loạn phân ly:

• Tâm lý học cá nhân:

Sử dụng các liệu pháp tâm lý cá nhân như CBT (Cognitive-Behavioral Therapy – Thái độ và Hành vi) và DBT (Dialectical Behavior Therapy – Thái độ Duyên dáng) để giúp thành viên trong nhóm hiểu và khám phá nguyên nhân và mô hình của rối loạn phân ly tập thể. Điều này giúp giảm các triệu chứng và xây dựng kỹ năng tự quản lý.

• Điều trị nhóm:

Cung cấp một môi trường an toàn và hỗ trợ cho các thành viên trong nhóm để chia sẻ kinh nghiệm và cảm xúc của mình. Điều này giúp thành viên cảm thấy thông cảm và nhận được sự hỗ trợ từ nhóm.

• Điều trị bằng thuốc:

Sử dụng các loại thuốc chống trầm cảm có thể giảm các triệu chứng liên quan đến rối loạn phân ly tập thể, chẳng hạn như lo âu, trầm cảm hoặc rối loạn giấc ngủ.

Mong rằng thông tin chia sẻ từ bài viết này sẽ cung cấp thêm kiến thức hữu ích về rối loạn phân ly tập thể. Đồng thời, hãy học cách kiểm soát tâm lý để tránh mắc phải các vấn đề tâm lý phức tạp này.

Nguồn tham khảo: Tổng hợp

Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Để được tư vấn cụ thể và chính xác, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế. Họ sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chính xác và phù hợp với tình trạng sức khỏe và nhu cầu của bạn.