Chứng rối loạn giấc ngủ là một hiện tượng phổ biến trong lĩnh vực y học và tâm lý học. Nó có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe về mặt thể chất, tinh thần và cảm xúc của người bị.
Giấc ngủ đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với sức khỏe cả về thể chất và tinh thần. Bạn có thể gặp khó khăn hoặc mất ngủ do nhiều nguyên nhân khác nhau. Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài và ảnh hưởng đến sức khỏe và cuộc sống hàng ngày của bạn, có thể bạn đang mắc phải rối loạn giấc ngủ.
Rối loạn giấc ngủ là bệnh gì?
Tình trạng rối loạn giấc ngủ xảy ra khi chất lượng và thời gian ngủ bị thay đổi không bình thường, gây ảnh hưởng đến tinh thần, sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bị.
Hầu hết mọi người đều trải qua ít nhất một lần tình trạng khó ngủ, thiếu ngủ, hay tỉnh giấc trong giấc ngủ,… Tuy nhiên, nếu tình trạng này không kéo dài và xuất phát từ các nguyên nhân bên ngoài như tiếng ồn, ánh sáng mạnh hoặc tác động của các chất kích thích,… thì không được xem là rối loạn giấc ngủ.
Rối loạn giấc ngủ thường kéo dài và có tác động tiêu cực đến sức khỏe của người bệnh. Một số dấu hiệu thường gặp của rối loạn giấc ngủ bao gồm:
- Gặp khó khăn khi ngủ.
- Thường tỉnh giấc trong giấc ngủ.
- Cảm thấy mệt mỏi và có nhu cầu ngủ ngắn vào ban ngày.
- Thay đổi không bình thường trong thói quen và lịch trình ngủ.
- Trở nên cáu kỉnh và lo lắng không bình thường.
- Thiếu tập trung dẫn đến giảm năng suất làm việc.
- Tăng cân.
- Trầm cảm.
- Có hành vi bất thường trong giấc ngủ.
Tuy nhiên, không phải người bị rối loạn giấc ngủ đều gặp tất cả các dấu hiệu trên. Hơn nữa, những dấu hiệu này cũng có thể xuất hiện ở một số bệnh lý khác. Do đó, nếu bạn cảm thấy có sự bất thường trong hoạt động hàng ngày, bạn nên tham khảo bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.
Phân loại rối loạn giấc ngủ
Có nhiều dạng rối loạn giấc ngủ phụ thuộc vào sự ảnh hưởng đối với tình trạng giấc ngủ. Một số dạng thông thường bao gồm:
Mất ngủ
Tình trạng mất ngủ có thể thay đổi đối với mỗi người, ví dụ như:
- Chất lượng giấc ngủ kém.
- Gặp khó khăn khi cố gắng vào giấc.
- Thức giấc nhiều lần trong đêm hoặc sớm hơn dự tính.
- Thiếu cảm giác ngủ sâu và ngủ đủ.
Mất ngủ dẫn đến tình trạng mệt mỏi cả về tinh thần và thể chất. Khi mất ngủ, cơ thể không được nghỉ ngơi và phục hồi sau một ngày làm việc.
Mất ngủ là một trong những loại rối loạn giấc ngủ phổ biến nhất. Theo thống kê, khoảng 10-15% dân số trên thế giới đã từng trải qua mất ngủ ít nhất một lần trong đời. Mất ngủ có thể có các dạng sau:
- Mất ngủ tạm thời: Rối loạn giấc ngủ chỉ kéo dài trong khoảng thời gian ngắn từ vài đêm đến vài tuần.
- Mất ngủ do nguyên nhân phụ: Đây có thể là biểu hiện của các vấn đề tâm thần như rối loạn lo âu, trầm cảm, và cũng có thể do sử dụng thuốc hoặc chất kích thích.
- Mất ngủ mạn tính chưa rõ nguyên nhân: Trong trường hợp này, nguyên nhân cụ thể không được biết đến.
Ngủ nhiều
Ngủ nhiều thường không được coi là một rối loạn giấc ngủ theo quan điểm của nhiều người. Tuy nhiên, có những trường hợp bệnh nhân ngủ nhiều nhưng vẫn thường xuyên cảm thấy buồn ngủ. Tình trạng này có tác động tiêu cực đến sức khỏe và hiệu suất làm việc, học tập của người bệnh.
So với mất ngủ, tình trạng ngủ nhiều thường ít được biết đến và chú ý, dẫn đến khó khăn trong việc điều trị. Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng này, bao gồm:
- Hội chứng ngưng thở khi ngủ: Bệnh nhân bị hội chứng này có thể ngưng thở trong vài phút và tái diễn nhiều lần khi đang ngủ. Điều này làm giảm chất lượng giấc ngủ, gây mệt mỏi, lo lắng và khả năng quên của người bệnh.
- Thiếu ngủ: Những người làm việc quá sức dẫn đến thiếu ngủ và mệt mỏi. Khi họ ngủ nhiều, cơ thể vẫn cảm thấy mệt mỏi.
- Thuốc: Sử dụng các loại thuốc như thuốc ngủ, thuốc chống trầm cảm, thuốc chống động kinh, thuốc giãn cơ,… có thể gây ra rối loạn giấc ngủ và ngủ nhiều.
- Chứng rụng ngủ: Thường gặp ở nam giới trong độ tuổi vị thành niên.
Ngoài ra, còn có nhiều dạng khác của rối loạn giấc ngủ như rối loạn nhịp sinh học, rối loại giấc ngủ bất thường, và nhiều hơn nữa.
Điều trị rối loạn giấc ngủ như thế nào?
Các biện pháp tự nhiên như thư giãn tâm lý và vệ sinh giấc ngủ thường được ưu tiên trong điều trị rối loạn giấc ngủ. Nếu các phương pháp này không đạt hiệu quả, bác sĩ sẽ tiến hành chỉ định sử dụng thuốc phù hợp để điều trị rối loạn giấc ngủ.
Thư giãn tâm lý
Đối với những người trẻ và có sức khỏe bình thường, rối loạn giấc ngủ ở mức độ không nghiêm trọng thường có thể được cải thiện một cách tốt bằng cách thư giãn tâm lý. Ngay cả đối với những người mắc phải tình trạng mất ngủ kéo dài, việc thư giãn tâm thần cũng có thể giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Để đạt được một giấc ngủ tốt, hãy lập thói quen đi ngủ sớm trước 11 giờ tối và ngủ đủ 7-8 giờ trong mỗi ngày. Trước khi đi ngủ, hãy dành ít nhất 30 phút để thư giãn tâm thần. Trong thời gian này, hạn chế suy nghĩ về công việc, học tập hoặc những vấn đề cuộc sống chưa được giải quyết.
Vệ sinh giấc ngủ
Dưới đây là một số thủ tục vệ sinh giấc ngủ sẽ giúp cải thiện sức khỏe của giấc ngủ:
- Giữ đều giờ đi ngủ và thức dậy.
- Hạn chế việc ngủ vào ban ngày.
- Lập kế hoạch tập thể dục vào buổi sáng.
- Tránh sử dụng các chất kích thích như cà phê, trà, thuốc lá, và rượu…
Sử dụng thuốc điều trị
Các loại thuốc như thuốc an thần, thuốc chống trầm cảm, và thuốc chữa rối loạn giấc ngủ có thể được bác sĩ chỉ định để điều trị rối loạn giấc ngủ. Tuy nhiên, người bệnh cần lưu ý rằng việc sử dụng các loại thuốc này phải tuân thủ đúng theo hướng dẫn của bác sĩ, để tránh tác dụng phụ không mong muốn và tác dụng ngược.
Tình trạng rối loạn giấc ngủ có ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe tinh thần và thể chất. Vì vậy, việc điều trị sớm là rất quan trọng để ngăn chặn sự tiến triển thành bệnh mạn tính. Nếu các biện pháp tự chăm sóc và cải thiện tình trạng tại nhà không đạt hiệu quả, người bệnh nên sớm tìm đến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị tốt hơn.
Nguồn tham khảo: Tổng hợp
Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Để được tư vấn cụ thể và chính xác, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế. Họ sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chính xác và phù hợp với tình trạng sức khỏe và nhu cầu của bạn.