Việc chăm sóc bệnh nhân sau phẫu thuật đóng một vai trò không thể thiếu trong quá trình phục hồi vết thương và nâng cao tình trạng sức khỏe. Trong bài viết sau đây, chúng tôi sẽ hướng dẫn cách chăm sóc bệnh nhân hậu phẫu một cách tốt nhất.
Khi sau phẫu thuật bệnh nhân yêu cầu sự chăm sóc đặc biệt và phải tuân thủ nhiều hướng dẫn để tránh những tình huống hậu phẫu đáng lo ngại có thể ảnh hưởng đến quá trình phục hồi và tình trạng sức khỏe trong tương lai.
Lưu ý khi chăm sóc bệnh nhân sau mổ
Trước khi bắt đầu tìm hiểu về cách chăm sóc bệnh nhân sau mổ, điều quan trọng là bạn nên hiểu rõ thời gian hậu phẫu được tính toán như thế nào. Theo lời khuyên của các chuyên gia y tế, thời gian hậu phẫu được định nghĩa là khoảng thời gian từ khi cuộc phẫu thuật kết thúc đến khi bệnh nhân phục hồi đủ khả năng vận động bình thường, có thể tự di chuyển và hoạt động. Thời gian này thường được chia thành hai giai đoạn chính:
- 24 giờ đầu sau phẫu thuật: Đây là thời gian thoát mê, khi lượng thuốc tê/mê tiêm vào cơ thể bệnh nhân dần mất hiệu quả.
- Sau 24 giờ: Đây là giai đoạn mà bệnh nhân cần được chăm sóc tại khoa điều trị.
Chăm sóc bệnh nhân sau mổ tại bệnh viện
Trong giai đoạn đầu sau phẫu thuật, đặc biệt là trong 24 giờ đầu, bệnh nhân cần được quan tâm và chăm sóc tại bệnh viện dưới sự hướng dẫn và giám sát của bác sĩ để tránh những biến chứng không mong muốn. Trong thời gian này, bệnh nhân có thể mắc phải các vấn đề như tụt huyết áp, choáng, hoặc rối loạn nhịp tim, phụ thuộc vào phạm vi và quy mô của phẫu thuật. Vì vậy, để đảm bảo an toàn và tránh những tình huống này, việc chăm sóc bệnh nhân sau mổ đòi hỏi:
- Quá trình vận chuyển từ giường mổ về giường thường phải được thực hiện nhẹ nhàng và cẩn thận.
- Tránh thay đổi tư thế của bệnh nhân một cách đột ngột, điều này có thể dẫn đến choáng và rối loạn nhịp tim.
- Giường nằm cần phải đảm bảo độ êm, vững chắc và thoải mái cho bệnh nhân, để dễ dàng điều chỉnh tư thế hoặc di chuyển khi cần.
Bên cạnh những quan tâm cơ bản này, còn cần can thiệp vào một số khía cạnh quan trọng khác trong quá trình chăm sóc bệnh nhân sau mổ, bao gồm:
- Vấn đề hô hấp: Theo dõi nhịp thở, tốc độ thở, tần số thở và căng giãn lồng ngực.
- Hệ tuần hoàn: Mạch, huyết áp của bệnh nhân.
- Nhiệt độ cơ thể.
- Đánh giá tình trạng thần kinh bằng thang điểm Glasgow.
- Vận động: Khuyến khích bệnh nhân vận động sau khi tỉnh hoàn toàn để tập thở, tập vận động chân tay.
- Theo dõi lượng dung dịch được truyền vào cơ thể.
- Theo dõi lượng nước tiểu và màu nước tiểu.
- Theo dõi màu sắc, chất lượng ống dẫn lưu.
- Dùng thuốc giảm đau sau mổ.
Chăm sóc bệnh nhân sau mổ tại nhà
Ngoài việc quan tâm đến các khía cạnh chăm sóc bệnh nhân trong 24 giờ đầu sau phẫu thuật, gia đình bệnh nhân cũng cần chú ý đến việc chăm sóc tại nhà, bởi lúc này bệnh nhân không còn được theo dõi thường xuyên bởi bác sĩ. Khi đã xuất viện, người phẫu thuật vẫn có thể gặp phải những biến chứng, đặc biệt là nguy cơ nhiễm trùng vết mổ vẫn tồn tại. Vì vậy, quan trọng để tuân thủ những hướng dẫn sau:
- Đảm bảo bổ sung đầy đủ và đa dạng dinh dưỡng để giúp vết thương phục hồi nhanh chóng và duy trì tình trạng sức khỏe.
- Thường xuyên thực hiện vệ sinh cho vùng vết mổ theo hướng dẫn của bác sĩ để giảm nguy cơ nhiễm trùng.
- Học cách nhận biết sớm các dấu hiệu của nhiễm trùng, như sưng, đỏ, nóng rát, đau nhức bất thường, sốt cao,… và báo cáo ngay lập tức cho bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.
Dấu hiệu bất thường cần lưu ý khi chăm sóc bệnh nhân tại nhà
Sự phát hiện sớm các dấu hiệu biến chứng tại vùng vết mổ đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý và điều trị sau này. Vì thế, khi đã rời khỏi bệnh viện và đang chăm sóc bệnh nhân tại nhà, người thân nên lưu ý đến những triệu chứng không bình thường sau:
- Tình trạng buồn nôn và nôn mửa liên tục.
- Sốt cao không ngừng hoặc sốt trên 38 độ kéo dài hơn 24 giờ.
- Băng bó vùng vết mổ có dấu hiệu ẩm ướt không thường, bám máu hoặc tiết dịch màu vàng, nâu, xanh lá cây, … đều đáng lo ngại.
- Vùng vết mổ sưng to, đỏ, và có sự đau nhức không bình thường.
- Sự quá chặt của băng bó gây kỳ cục lưu thông máu đến các chi, dẫn đến tình trạng lạnh, tái, tê, mất cảm giác, và đau đớn.
- Vấn đề về tiêu hóa, bao gồm táo bón hoặc tiêu chảy.
- Khó khăn trong việc đi tiểu hoặc tiểu tiện bất thường.
- Tăng đau sau khi ngưng sử dụng thuốc giảm đau.
Khi nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào nêu trên, người bệnh hoặc người thân cần ngay lập tức liên hệ với bác sĩ điều trị và tới bệnh viện hoặc cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn và điều trị kịp thời, nhằm hạn chế tác động lâu dài đối với sức khỏe của bệnh nhân.
Cách phòng ngừa biến chứng sau mổ
Một số biến chứng do yếu tố kỹ thuật trong mổ hoặc cơ địa riêng của từng người không thể tránh khỏi, tuy nhiên, trong quá trình chăm sóc bệnh nhân sau mổ, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau để giảm nguy cơ nhiễm trùng hậu phẫu:
Chế độ vệ sinh vết thương
Khi chăm sóc bệnh nhân sau mổ tại nhà, luôn tuân thủ quy tắc vệ sinh và áp dụng các lời khuyên sau đây:
- Luôn giữ vùng vết mổ sạch sẽ và khô ráo, tránh tiếp xúc với nguồn vi khuẩn.
- Vệ sinh răng miệng và cơ thể hàng ngày hoặc khi cần thiết.
- Tránh để cơ thể ẩm ướt, vì sự ẩm ướt có thể tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn gây nhiễm trùng.
- Thay quần áo sạch sẽ thường xuyên và ưu tiên chọn quần áo có chất liệu thoáng mát và sạch sẽ.
- Hãy tập luyện để khôi phục phản xạ đi tiểu sau phẫu thuật và tránh tình trạng táo bón.
Chế độ dinh dưỡng
Như bạn đã thấy, dinh dưỡng đóng một vai trò rất quan trọng trong việc chăm sóc bệnh nhân sau mổ. Đừng bỏ lỡ các lưu ý về chế độ ăn uống sau mổ như sau:
- Đảm bảo bệnh nhân tiêu thụ đủ lượng chất dinh dưỡng, bao gồm thực phẩm giàu vitamin, chất xơ, khoáng chất, và đạm, và hạn chế tiêu thụ chất béo và đường.
- Ưu tiên thực phẩm được nấu chín và nước uống đã được đun sôi.
- Đảm bảo sử dụng thực phẩm sạch và tươi mới trong quá trình chế biến.
- Hạn chế thức ăn có nhiều gia vị cay nóng hoặc chất kích thích, để tránh nguy cơ nhiễm trùng hoặc kích ứng vùng vết thương sau mổ.
- Sau mổ, thực hiện chế độ ăn từ loãng đến đặc, tăng cường sử dụng các món cháo và súp giàu dinh dưỡng.
Chế độ vận động
Đối với bệnh nhân sau mổ, các bác sĩ thường khuyến nghị bệnh nhân thực hiện các biện pháp tăng cường vận động và hồi phục sau phẫu thuật như sau:
- Bệnh nhân cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ và thực hiện các động tác cử động tay chân và xoa bóp khi nằm dưới sự hướng dẫn của y tá.
- Khi có khả năng đứng dậy, bệnh nhân nên thực hiện việc tập đi lại theo hướng dẫn của bác sĩ và y tá.
- Họ cũng nên thực hiện các bài tập vận động nhẹ nhàng, đảm bảo không làm quá sức đối với vết mổ.
- Tập thở sau khi hiệu ứng của thuốc tê đã qua, cũng như thực hiện các động tác ho và khạc đờm nếu được hướng dẫn, để tránh nguy cơ bị viêm phổi.
Hi vọng thông tin này từ Nhà thuốc Thái Minh sẽ giúp bạn hiểu cách chăm sóc bệnh nhân sau mổ một cách đúng đắn, giảm nguy cơ biến chứng và thúc đẩy quá trình phục hồi. Nếu bạn còn có thắc mắc gì khác, đừng ngần ngại liên hệ với bác sĩ điều trị để được tư vấn chuyên sâu hơn.
Nguồn tham khảo: Tổng hợp
Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Để được tư vấn cụ thể và chính xác, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế. Họ sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chính xác và phù hợp với tình trạng sức khỏe và nhu cầu của bạn.