Sự tác động nghiêm trọng lên sức khỏe và ngay cả nguy cơ gây tử vong có thể xảy ra khi phải đối mặt với ngộ độc nấm. Do đó, khi gặp tình huống ăn phải nấm độc, cần biết cách ứng phó và cách thực hiện sơ cứu. Hãy cùng khám phá cách thức sơ cứu ngộ độc nấm trong bài viết dưới đây!
Sự nhiễm độc do nấm chỉ xảy ra khi tiêu thụ các loại nấm mọc hoang dại, thường thấy trong mùa xuân hoặc hè tại các vùng núi. Ngộ độc nấm thường có tiến triển khó lường và mang nguy cơ cao về tử vong. Việc chẩn đoán và xử lý ban đầu sẽ đồng thời ngăn chặn tình trạng bệnh nặng hơn. Bài viết sau sẽ cung cấp hướng dẫn cách thực hiện sơ cứu ngộ độc nấm tại nhà một cách hiệu quả, hãy tham khảo ngay nhé!
Phân loại nấm độc theo thành phần độc tố
Có một loạt nấm độc khác nhau, chứa các hợp chất độc tác động đến cơ thể theo cách riêng, tạo ra các triệu chứng nhiễm độc đa dạng. Hiện nay, các loại nấm độc này thường được phân thành hai nhóm chính: Nhóm nấm độc tác động đến cấu trúc tế bào cơ quan và nhóm nấm gây hại cho hệ thần kinh và tiêu hóa.
Nhóm nấm độc phá hủy cấu trúc tế bào cơ quan
Trong nhóm nấm độc tác động đến cấu trúc tế bào cơ quan, chúng chứa các độc tố như Aminitin và Phaloidin có khả năng phá hủy cấu trúc tế bào, đặc biệt là tác động mạnh lên gan, dẫn đến việc gan bị phá hủy một cách nhanh chóng. Nhóm này gồm nhiều loại nấm độc, trong đó Amanita phalloides là một đại diện tiêu biểu.
Người ăn phải các loại nấm này thường phát triển triệu chứng ngộ độc một thời gian sau, thường trong khoảng 6 giờ sau khi tiêu thụ. Triệu chứng bao gồm những tình trạng tiêu hóa như viêm dạ dày – ruột cấp, nôn mửa, đau bụng và tiêu chảy, cùng với viêm gan hoại tử như làn gan to, da và niêm mạc vàng. Ngộ độc từ nhóm này thường rất nặng, có nguy cơ gây tử vong cao.
Nhóm gây độc lên hệ thần kinh và tiêu hóa
Nhóm nấm gây hại cho hệ thần kinh và tiêu hóa chứa nhiều hợp chất độc, chủ yếu là chất muscarin tác động lên hệ thần kinh. Một loại đại diện cho nhóm này là nấm ruồi Amanita muscaria.
Triệu chứng ngộ độc từ nhóm này thường xuất hiện sớm, trong vòng 1 – 2 giờ sau khi tiêu thụ. Người bị ngộ độc sẽ trải qua các triệu chứng như cường phó giao cảm, buồn nôn và nôn mửa, co thẳng đồng tử, đau bụng, tiêu chảy, cảm giác mồ hôi, chảy nước mắt, nước bọt dày đặc, cảm giác khát, co giật, nhịp tim chậm và mạch trụy…
Biểu hiện khi bị ngộ độc nấm
Trước khi tìm hiểu về cách tiến hành sơ cứu trong trường hợp ngộ độc nấm, việc nhận biết các triệu chứng của ngộ độc là điều cần thiết. Thông thường, sau khi tiêu thụ nấm chứa chất độc, các triệu chứng ngộ độc thường trải qua các giai đoạn như sau:
-
Giai đoạn ban đầu:
Tính từ thời điểm ăn nấm cho đến khi xuất hiện những triệu chứng đầu tiên. Thời kỳ này kéo dài trung bình khoảng 12 giờ, cũng có thể biến đổi từ 6 đến 24 giờ. Trong giai đoạn này, người bệnh thường không cảm nhận bất kỳ dấu hiệu gì bất thường.
-
Giai đoạn rối loạn tiêu hóa:
Thường bắt đầu từ 10 đến 12 giờ sau khi tiêu thụ nấm. Trong giai đoạn này, những triệu chứng thường gặp bao gồm buồn nôn, nôn mửa, đau bụng và tiêu chảy với phân trở nên lỏng và có màu trắng đục, tương tự như tình trạng bệnh tả.
-
Giai đoạn hồi phục giả:
Bắt đầu khoảng 1 – 3 ngày sau khi xuất hiện các triệu chứng rối loạn tiêu hóa. Trong giai đoạn này, triệu chứng về tiêu hóa dường như giảm đi. Tuy nhiên, đây là giai đoạn tiềm ẩn nguy hiểm, khi các chất độc tiếp tục ảnh hưởng và gây tổn thương cho tế bào gan.
-
Giai đoạn suy gan và suy thận:
Thường xuất hiện sau khoảng 4 – 5 ngày sau khi tiêu thụ nấm. Trong giai đoạn này, các biểu hiện lâm sàng thường bao gồm tình trạng da vàng ở mức độ khác nhau, xuất huyết ở các cơ quan như tiêu hóa, não, hệ thống tiết niệu và dưới da, sưng phù, tiểu ít hoặc không tiểu, tình trạng hôn mê. Giai đoạn này có thể dẫn đến nguy cơ tử vong do suy gan, suy thận và các biến chứng về phù não.
Cách sơ cứu ngộ độc nấm kịp thời
Khi phát hiện một người đã ăn nấm độc, cần tiến hành các biện pháp loại trừ chất độc để giới hạn việc hấp thu chất độc vào cơ thể. Dưới đây là các phương pháp cấp cứu ngộ độc nấm tại nhà mà bạn có thể tham khảo:
- Tốt nhất là gây nôn càng sớm càng tốt để loại bỏ nấm khỏi dạ dày trong khoảng thời gian 1 giờ sau khi tiêu thụ.
- Trong khoảng 24 đến 48 tiếng ban đầu, uống than hoạt tính mỗi 2 – 3 giờ, với liều lượng 1 gam than hoạt/kg cân nặng của người bệnh.
- Cung cấp đủ nước cho người bệnh, ưu tiên sử dụng dung dịch oresol để phục hồi lượng nước cơ thể.
- Nếu người nhiễm độc bị hôn mê hoặc có co giật, hãy đặt người bệnh nằm nghiêng.
- Trong trường hợp ngừng thở hoặc thở yếu, ngay lập tức thực hiện hô hấp nhân tạo hoặc thực hiện thở bằng miệng.
Cần lưu ý rằng những biện pháp trên chỉ là cách cấp cứu ban đầu và ngay lập tức người bệnh cần được đưa đến cơ sở y tế gần nhất để được kiểm tra và điều trị chuyên nghiệp. Sự ngộ độc nấm có thể gây nguy hiểm đến tính mạng, do đó việc tìm kiếm sự hỗ trợ y tế là rất quan trọng và cấp bách.
Cách phòng tránh ngộ độc nấm
Có một số loài nấm độc không có sự khác biệt rõ ràng về hình dạng, màu sắc và mùi với các loài nấm ăn được phổ biến, dẫn đến việc nhầm lẫn và tiêu thụ nhầm loài nấm độc. Để ngăn ngừa ngộ độc nấm, bạn nên tuân theo các biện pháp sau:
- Tránh việc ăn tùy tiện các loại nấm tự nhiên mà bạn chưa biết chắc chúng có độc hay không.
- Không nên thử ăn nấm mà bạn không biết rõ về loại nấm đó.
- Hạn chế ăn nấm khi chúng còn non hoặc chưa mở mũ, vì trong giai đoạn này khó xác định rõ thành phần của nấm và có thể gây ra ngộ độc.
- Kiểm tra kỹ nấm trước khi chế biến và tiêu thụ, để đảm bảo rằng nấm đó là loại an toàn. Ưu tiên tiêu thụ nấm ngay khi chúng còn tươi, tránh ăn nấm khi chúng đã bị hỏng hoặc ôi thiu.
Những biện pháp trên sẽ giúp bảo đảm an toàn khi sử dụng nấm trong khẩu phần ăn và giảm nguy cơ ngộ độc nấm. Bài viết trên cung cấp thông tin về nấm độc cũng như hướng dẫn cách cấp cứu ngộ độc nấm tại nhà. Hi vọng rằng thông tin này sẽ giúp bạn tích luỹ thêm kiến thức hữu ích!
Nguồn tham khảo: Tổng hợp
Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Để được tư vấn cụ thể và chính xác, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế. Họ sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chính xác và phù hợp với tình trạng sức khỏe và nhu cầu của bạn.