Nhận biết sự khác biệt giữa trật khớp và gãy xương thông qua các dấu hiệu là cách đơn giản để xác định và thực hiện sơ cứu đúng cách, nhưng không phải ai cũng biết cách này. Nếu hiểu nhầm, có thể gây ra những tổn thương nặng nề hơn cho người bị trật khớp hoặc gãy xương.
Các hiện tượng như trật khớp, bong gân, gãy xương không còn xa lạ với chúng ta vì chúng là những chấn thương khá phổ biến trong cuộc sống, có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong mọi hoạt động sinh hoạt. Mặc dù chúng có tên gọi khác nhau, nhưng các triệu chứng gần như rất giống nhau, làm cho việc phân biệt và tiếp cận đúng cách rất khó khăn, dễ dẫn đến tình trạng chấn thương trở nên nặng nề hơn và có tác động lâu dài. Vậy làm sao để phân biệt trật khớp và gãy xương chính xác nhất? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây để có câu trả lời nhé.
Hiện tượng trật khớp và gãy xương
Chấn thương xương khớp là loại tổn thương phổ biến nhất, và chúng ta không thể không nhắc đến các dạng chấn thương thường xuyên xảy ra như bong gân, trật khớp và gãy xương. Mặc dù chúng có những dấu hiệu tương đồng như đau nhức xương, sưng tấy,… nhưng thực tế lại là các loại tổn thương hoàn toàn khác nhau, và điều này rất dễ khiến chúng ta nhầm lẫn.
Trật khớp là gì?
Trật khớp có tương đồng với bong gân, khi bong gân là tình trạng các dây chằng xương bị giãn hoặc rách do lực tác động đột ngột, trật khớp cũng xảy ra khi có một lực tác động mạnh làm các đầu xương khớp bị tách rời khỏi vị trí ban đầu.
Mức độ nghiêm trọng của trật khớp có thể khác nhau, tùy thuộc vào cơ địa và lực va chạm của mỗi người, có trường hợp tự lành nhưng cũng có trường hợp cần sự can thiệp của y tế.
Có một số vị trí thường dễ bị trật khớp như trật khớp vai, trật khớp khuỷu tay, trật khớp bàn chân giữa, khớp gối, ngón tay, khớp háng, trật xương bánh chè,… Điều quan trọng khi bị trật khớp là cần giữ vị trí khớp tổn thương bất động để tránh tổn thương lan sang các vị trí khác, đặc biệt là các dây thần kinh và mạch máu.
Gãy xương là gì?
Gãy xương là hiện tượng xảy ra khi xương bị rạn nứt hoặc gãy đôi thành các đoạn xương bất kỳ theo chiều ngang hoặc chiều dọc, hoặc gãy thành nhiều phần khác nhau. Chấn thương này có thể xảy ra ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, tương đương với 206 chiếc xương của bộ khung xương người. Các vị trí có nguy cơ gãy xương cao nhất bao gồm xương chân tay, xương sườn, xương cột sống, xương cổ, xương vai, và đùi.
Trường hợp gãy xương có mảng nhỏ hoặc đâm ra ngoài da cần được cấp cứu khẩn cấp để xử lý kịp thời, tránh để các mảnh nhỏ xương gây tổn thương các phần mô mềm. Ngoài ra, gãy xương cũng có thể là biến chứng của nhiều bệnh lý khác như loãng xương, viêm xương, lao xương,…
Phân biệt trật khớp và gãy xương chính xác nhất qua các dấu hiệu
Vì gãy xương và trật khớp đều là những chấn thương có nhiều điểm giống nhau, khó nhận biết bằng mắt thường, dưới đây là một số dấu hiệu đặc trưng của từng hiện tượng sẽ giúp mọi người có cách nhận diện chính xác nhất.
Để phân biệt gãy xương và trật khớp, cần lưu ý các dấu hiệu đặc trưng của từng hiện tượng sau đây:
Dấu hiệu trật khớp:
- Cảm giác đau dữ dội.
- Có thể thấy khớp bị biến dạng.
- Vùng quanh khớp tổn thương bị sưng và bầm tím.
- Không thể hoặc khó khăn để cử động xương khớp như bình thường.
Dấu hiệu gãy xương:
- Cảm thấy đau khi cử động, bớt đau khi bất động.
- Có thể nghe được âm thanh xương gãy.
- Xương nhô lên hoặc đâm qua xuyên da.
- Không cử động được tại vùng xương gãy.
Cách sơ cứu trật khớp và gãy xương tại chỗ
Dù mỗi chấn thương có cách điều trị riêng, tuy nhiên khi xảy ra trật khớp và gãy xương đột ngột, có thể áp dụng các biện pháp sơ cứu sau để giảm sưng tấy, cảm giác đau nhức và hạn chế lây lan sang các vùng khác.
-
Nẹp cố định vùng xương tổn thương:
Sử dụng nẹp y tế hoặc nẹp gỗ để cố định vùng xương bị tổn thương từ khớp trên đến khớp dưới. Sau đó dùng băng thun chuyên dụng quấn quanh để giữ cố định xương khớp, nhưng cần chú ý không quấn quá chặt để tránh tắc nghẽn máu truyền đến và gây sưng tím.
-
Chườm đá giảm sưng tấy:
Sử dụng túi đá hoặc đá bỏ vào khăn mềm để chườm nhẹ xung quanh vị trí chấn thương, giúp hạn chế tình trạng sưng và đau.
-
Nâng cao vùng xương tổn thương:
Đặt vị trí xương chấn thương lên cao để cải thiện lưu thông máu từ tim đến vết thương và ngược lại, giúp giảm đau và sưng đỏ.
Giữ cơ thể ở trạng thái cố định
Để có thể xử lý đúng và giảm đau tạm thời, trước tiên cần giữ phần xương khớp ở trạng thái bất động, không chỉnh nắn xương, và nếu có xương gãy đâm qua da, cần tháo lỏng quần áo tại vùng chấn thương và sát khuẩn bằng nước muối sinh lý.
Các biện pháp sơ cứu tại chỗ chỉ mang tính tạm thời và được khuyến khích trong trường hợp gãy trật khớp nhẹ hoặc cố định vùng xương gãy để giảm cơn đau. Tuy nhiên, sau đó, nhanh chóng đưa bệnh nhân vào cơ sở y tế gần nhất để được can thiệp kịp thời.
Trật khớp và gãy xương là hai chấn thương thường gặp và có thể xảy đến bất kỳ lúc nào trong cuộc sống. Tìm hiểu trước để phân biệt trật khớp và gãy xương sẽ giúp mọi người có cách bảo vệ cơ thể ở mọi tình huống và hạn chế tối đa những tổn thương nghiêm trọng nhất.
Nguồn tham khảo: Tổng hợp
Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Để được tư vấn cụ thể và chính xác, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế. Họ sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chính xác và phù hợp với tình trạng sức khỏe và nhu cầu của bạn.